1912 Balkan Savaşları sırasında Türklerin sosyal, ekonomik, kültürel seviyelerini yükseltmek amacıyla İstanbul’da bir grup milliyetperver tarafından kurulan Türk Ocakları, halen faaliyetlerini sürdüren bir sivil toplum teşkilatıdır.
Türk Ocağı Afyon Şubesi ilk olarak 18 Mart 1914 Çarşamba günü açılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün teşvikleriyle tekrar canlandırılan Türk Ocakları, bir çok yeni şube açarak faaliyete geçmiş, çok büyük hizmetler vermiştir. Bu konuda Yusufİlgar’ın Türk Yurdu Dergisi’nin Şubat 2011 – Yıl 100 – 282. Sayısı ,Türk Ocakları Afyonkarahisar Şubesi (1914-1931) başlıklı yazısında geniş bilgi verilmektedir.
Cumhuriyet’in ilanından sonra Bolvadin, Dinar, Emirdağ, Sandıklı kazalarında da birer şubelerinin açıldığı görülmektedir. Emirdağ Türk Ocağının 22-23 Şubat 1928 tarihinde yapılan kongresinde, Emirdağ Spor Kulübü ismi, Aziziye Türk Ocağı Spor Takımı adıyla anılması kabul edilmiştir. Bu tarihte Ocak’ın reis vekili, Kaymakam İsmail Hakkı Bey’dir. Afyon’da yayımlanan Sonhaber Gazetesi’nin 26 Şubat 1928 tarihli “Aziziye’de Türk Ocağı İntihâbatı” başlığıyla verilen haberinde Emirdağ’da Türk Ocağı şubesinin açıldığı belirtilmektedir.
1928 yılında Türk Ocağı reis vekilinin Emirdağ Kaymakamı İsmail Hakkı Bey’in olduğu ifade edilmektedir. Buradan da anlaşılacağı üzere Türk Ocağı,Cumhuriyet’in ilk yıllarında devlet tarafından sahiplenmiş, desteklenmiş ve himaye edilmiştir.
Türk Yurdu Dergisi’nin Ağustos 1928 tarihli “Bir Aylık Haberler” bölümünde Emirdağ’da 11 Eylül 1928 tarihi itibariyle otuzu hiç yeni harfleri bilmeyen, onu kısmen bilen kişilere yeni harfleri öğretmek amacıyla kurs açıldığı haberi verilmektedir.
Türk Ocaklarının Nisan 1931 yılında yurt çapında kapanmasıyla 273 şubesi ve şubelere ait binalar ile eşyası halkevlerine intikal etmiştir. Buna bağlı olarak Türk Ocağı Emirdağ Şubesi de kapatılarak mal varlığı Halkevleri’ne devredilmiştir.
Amacı; Afyon çevresinde Türk milletinin ilmi, fikri gelişmesini sağlamak için gündüz ve gece okulları açmak, tarım alanında ilerlemek, küsleri barıştırmak, ticaret ve iktisatta gelişmek, sporla iştigal etmek biçiminde açıklanan Afyon Türk Ocağı ve bağlı ilçelerdeki şubeler çok yararlı işler başarmışlardır.
Ahmet Urfalı
