Türk vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesidir.
Yurt dışında geçen hangi süreler sayılır ?
Borçlanma kapsamındaki süreler; yurt dışında geçen sigortalılık süreleri, bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen sürelerdir. “Sigortalılık süresi” deyiminden, borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış ya da çalışılmış süre olarak kabul edilen süreler anlaşılmalıdır. Çalışılmış olarak kabul edilen süreler, ilgili ülke mevzuatına göre fiilen çalışılmadığı halde çalışmaya eşdeğer süre olarak kabul edilip, aylığa hak kazanmada ve aylık hesabında değerlendirilen sürelerdir. “İşsizlik süresi” ibaresi, ilgili ülke mevzuatına göre çalışma süreleri ile bu çalışma sürelerine eş değer süreler haricinde o ülkede geçen süreyi ifade eder. İşsizlik sürelerinin tamamının borçlanma kapsamında değerlendirilmesine imkân bulunmadığından sigortalılık süreleri arasında veya sonunda her birinde olmak kaydıyla bir yıla kadar olan yurtdışında geçen işsizlik süreleri borçlandırılır. İkamet süreleri ve boşta geçen süreler de bu kapsamda değerlendirilir. Yurtdışında “ev kadını olarak geçen süreler”, medeni durumlarına bakılmaksızın kadınların, sigortalılık süreleri haricinde yurtdışında bulundukları süreleri ifade eder. Bu süreler işsizlik süresi veya boşta geçen süreler kapsamında değerlendirilmez, borçlanma talebinde bulunanların yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerinin diledikleri kadarı borçlandırılır. Kişinin Mavi kartlı olduktan sonra ki, süreleri yani Türk vatandaşlığından çıktıktan sonraki çalışma, işveren veya ev kadınlığı sürelerini borçlanması için dava açılması gerekmektedir.
Yurt dışı borçlanması hangi ülkeler ikili sözleşme imzalanmıştır ?
Ülkemiz, 28 ülke ile ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamış olup bunlardan 23 tanesi yürürlüktedir. Sözleşmesi yürürlükte olan ülkeler, İngiltere, Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsviçre, Fransa, Danimarka, İsveç, Norveç, K.K.T.C., Makedonya, Azerbaycan, Gürcistan, Kanada, Kebek, Romanya, Çek, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Lüksemburg, Libya ve Hırvatistan’dır. Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalanmış olup, henüz yürürlüğe girmemiş olan ülkeler ise Slovakya, Sırbistan, Karadağ, İtalya ve Güney Kore’dir.
Yurt dışı Borçlanması hangi ülkelerde ilk işe giriş başlangıç sayılır ?
Ülkemizin imzalamış olduğu sosyal güvenlik sözleşmelerinden;
1. Almanya,
2. Arnavutluk,
3. Avusturya,
4. Azerbaycan, 5. Belçika,
6. Bosna Hersek,
7. Çek Cumhuriyeti,
8. Fransa,
9. Gürcistan,
10. Hırvatistan,
11. Hollanda,
12. İsviçre,
13. Kanada,
14. Kebek,
15. KKTC,
16. Lüksemburg,
17. Makedonya,
18. Slovakya ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde “akit Taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer Taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır” hükmü veya bu anlamda benzer hükümler bulunmaktadır. Danimarka, İngiltere, Norveç, İsveç gibi ülkeler ise ilk işe girişi başlangıç saydırmaları için dava açmaları gerekmektedir. Yargı yolu ile ilk işe girişi başlangıç saydırılması için yargı kararları bulunmaktadır. Ayrıca Ev hanımı olarak yurtdışında yaşayan bir gurbetçi vatandaşın, hiç çalışması yok ise yurtdışındaki kayıtlı doğum gerekli hesaplamalar sonucu borçlandırılarak yurtdışına ikamet etmeye başladığı tarihe çekerek yurtdışında ikamet etmeye başladığı tarih başlangıç sayılır. Bu şekilde daha az prim ödeyerek daha erken yaşta emekli olur. Tabi bu belirli ülkeler mevzuatları için geçerlidir.
İrem Kesen
Dünya Emeklilik Danışmanlık -İnternational-
Ücretsiz danışma hattı: +90 ( 312 ) 434 41 42
Whatsapp: 0 506 310 18 07
E-Mail: info@dunyaemeklilikdanismanlik.com
Web: www.dunyaemeklilikdanismanlik.com
