TÜRKİYE BELÇİKA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİNE GÖRE GENEL HAKLAR

SORU-1:
Türkiye-Belçika sosyal güvenlik sözleşmesinin vatandaşlarımıza sağladığı olanaklar nelerdir?
Türkiye-Belçika Sosyal Güvenlik Sözleşmesi genel olarak vatandaşlarımızın;
• Belçika vatandaşları ile sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde hak ve yükümlülük bakımından eşit işlem göreceklerini,
• Her iki ülkede geçen hizmet sürelerinin birleştirileceğini,
• Belçika’da kazandıkları haklardan Türkiye’ye dönmeleri halinde de yararlanmaya devam edeceklerini,
• Hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalıkları, yaşlılık, malullük ve ölüm gibi sigorta kollarının gerektirdiği yardımlardan.

SORU-2:
Belçika’da çalışan vatandaşlarımızın dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?
Belçika’daki çalışmalara ait kendilerine verilen sigorta kartı, çalışma belgesi ve diğer tüm belgeler saklanmalıdır.
Sosyal güvenlik konusunda sorunlarla karşılaşıldığında veya bilgi almak istenildiğinde;
• Belçika’da bağlı olduğunuz Sosyal Sigorta Kurumuna,
• Bu broşürün arkasında adresleri yazılı olan Belçika’daki Çalışma Ataşeliklerimize,
• Ankara’da Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığına başvurunuz.(Mithatpaşa Cad No:7 Sıhhıye-ANKARA)
başvurulmalıdır.
ÖNEMLİ UYARI:
Yazılı başvurularda istek veya sorununuzu açıkça yazarak varsa Türkiye ve Belçika sigorta sicil numaralarınızı mutlaka belirtiniz.

SORU-3:
Belçika’da çalışmakta olan vatandaşlarımız ile beraberinde ikamet eden aile bireylerinden kimler sağlık yardımlarından yararlanmaktadır?
• Bir hizmet sözleşmesi ile çalışan tüm işçiler ve benzerleri,
• Sigorta yardım ve ödeneği alanlar, (dullar, yetimler ve maluller dahil)
• İşsizler,
• Özürlüler,
• Yüksek eğitim gören öğrenciler,
• Başka koruması olmayan kişiler,
• Evli veya birlikte yaşayan eşler,
• İşçinin ve eşinin çocukları, müşterek çocuklar, işçi veya eşinin vasi tayin edildiği çocuklar, aynı çatı altında yaşayan torunlar, evlilik dışı doğmuş olup resmen tanınan çocuklar 18 yaşına kadar veya çocuk parası aldıkları sürece,
• İşçinin veya eşinin, 55 yaşının üstünde geçimini temin edemeyen veya iş göremez durumda olan ve en az 6 aydan beri aynı çatı altında yaşayan ve birlikte yaşamaya devam edecek olan anası, babası, kayınvalidesi, kayınpederi, ile büyükanne ve büyükbaba.

SORU-4:
Belçika’da çalışan sigortalılar ile yanlarında oturan aile bireyleri geçici olarak (gezme, tatil vb.) Türkiye’ye geldiklerinde kendilerine ne şekilde sağlık yardımı verilmektedir?
• Belçika’da çalışan sigortalılar ve yanlarında sürekli olarak oturan aile bireyleri ülkemizde hastalık ve analık yardımlarından ÜCRETSİZ OLARAK yararlanırlar.
• Yardımlar Türkiye’deki Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşma yapmış resmi ve özel sağlık tesislerinde sağlanır.
ÖNEMLİ UYARI:
Türkiye’de sağlık yardımlarından yararlanabilmek için Türkiye’ye gelmeden önce, mutlaka Belçika hastalık kasasına sağlık yardımlarına hak kazanma belgesi düzenletiniz. bunlar işçi ve aile bireyleri için (B.T 8) formülerleridir.

SORU-5:
Belçika’dan Türkiye’ye geçici olarak gelen sigortalılar veya aile bireylerinin hastalanmaları halinde ne yapılmalıdır?
Belçika’dan alınan formülerle Türkiye’de oturulan yere en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine başvurulmalıdır. Bu şekilde yapılan başvurularda hiçbir ücret alınmaz.
Ancak Belçika’dan alınması gereken belgeler alınmamış, kaybedilmiş veya belgenin yararlanma süresi geçmiş ise;
• Belge temini için (B.T 8) sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulur.
• Kurumun anlaşma yaptığı sağlık tesislerinde tedavi ücretli olarak yaptırılır.
• Bu ücretin Belçika’dan alınabilmesi için vatandaşlarımızın Türkiye’deki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne başvurması gerekmektedir. Bu ücretin Belçika Sigorta Kurumundan talebini, ilgili belgeleri göndermek suretiyle sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine yapar veya belgeler Belçika’da bağlı olunan hastalık kasasına ibraz edilmek üzere sigortalıya verilir.
ÖNEMLİ UYARI:
• Kendiniz veya aile bireylerinizle birlikte Türkiye’ye geldiğinizde, sağlık yardımlarına ihtiyaç duymanız halinde öncelikle sosyal güvenlik il müdürlüğüne /sosyal güvenlik merkezine müracaat etmek zorundasınız. zorunlu olarak sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat edememeniz halinde acil olarak kurumla anlaşma yapmamış bir sağlık kuruluşunda yapılan bir tedaviden sosyal güvenlik il müdürlüğünü/sosyal güvenlik merkezini derhal haberdar etmeniz gerekmektedir.
• Türkiye’deki sağlık kuruluşlarına siz veya eş ve çocuklarınız muayene ve tedavi için başvurduğunuzda ilgili görevlilere Belçika adına tedavi gördüğünüzü mutlaka bildiriniz.

SORU-6:
Sigortalı ve beraberindeki aile bireyleri sigorta vak’ası meydana geldikten sonra (hastalıktan sonra) bağlı oldukları hastalık sandığının izniyle Türkiye’ye gelmeleri halinde sağlık yardımlarından ne şekilde yararlanacaklardır?
Belçika’da çalışan sigortalılar veya yanlarında ikamet eden aile bireyleri Belçika’da hastalandıkları takdirde, gerek istirahatlı oldukları sürede, gerekse tedavilerine devam olunmak üzere bağlı oldukları Belçika hastalık yardım sandıklarının izni ile ülkemize gönderildiklerinde sağlık yardımlarından yararlanmaya devam ederler.
Ancak, ilgililerin Türkiye’ye gelirken Belçika Hastalık Yardım Sandığınca haklarında düzenlenmiş B.T 10 formülerini almaları gerekir. B.T 10 formülerinin en önemli özelliği Türkiye’de ikamet adresinde kullanılabilir olmasıdır.
ÖNEMLİ UYARI:
• Sigortalı Türkiye’ye gelir gelmez ikametgah adresini bölgesi içine alan sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine veya acil bir durumda daha sonra yetkili müdürlüğe bilgi verilmek koşuluyla tedavi gördüğü yeri içerisine alan sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine başvurmak zorundadır.
• Belçika’da çalışan kadın sigortalı veya erkek sigortalının sigortalı olmayan eşinin doğum yapmak üzere Türkiye’ye gelmesi halinde de, sağlık tesislerinden yararlanabilmesi için yine Belçika hastalık kasasınca düzenlenmiş B.T 10 formülerini alması gerekmektedir.

SORU-7:
Belçika’da kaza geçirip veya meslek hastalığına tutulup bir süre tedavi görmek üzere Türkiye’ye gönderilen sigortalı, sağlık yardımını alabilmesi için ne yapmalıdır?
• Belçika’da kaza geçirip veya meslek hastalığına tutulup bir süre tedavi görmek üzere Türkiye’ye gönderilecek olan sigortalıların, ilgili sosyal güvenlik İl müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine Belçika İş kazaları ve Meslek Hastalıkları sigortası tarafından düzenlenmiş (B.T 15) formülerini ibraz etmesi gerekmektedir.
• Bu belge ile sadece sigortalının kazadan dolayı veya meslek hastalığı nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıkları tedavi edilebilir.
• Bu formüler sadece sigortalı için düzenlenir.
SORU-8:
Belçika’da çalışan işçilerin Türkiye’de oturan aile bireylerinden hangileri sağlık yardımlarından yararlanabilir?
a. Diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan yada gelir veya aylık almayan eşi,
b. 18 yaşını veya orta öğrenim yapıyorsa 20 yaşını, yüksek öğrenim yapıyorsa 25 yaşını doldurmamış veya 18 yaşını doldurmuş olup da çalışamayacak durumda malul erkek çocukları ile yaşları ne olursa olsun evli bulunmayan ve sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan veya bunlardan aylık yahut gelir almayan kız çocukları,
c. Sigortalının geçimini sağladığı ana ve babası,
sağlık yardımlarından faydalanırlar.

SORU-9:
Belçika’da çalışan işçilerin, Türkiye’deki aile bireylerinin sağlık yardımlarından ücretsiz yararlanmalarını sağlamak için ne yapılmalıdır?
• Sigortalının ülkemizde kalan aile bireylerine bağlı oldukları Belçika hastalık kasaları adına sosyal güvenlik il müdürlüğünce / sosyal güvenlik merkezince , kurumla anlaşma yapmış sağlık tesislerinde sağlık yardımları yapılması için, ilgili Belçika hastalık kasasınca düzenlenmiş, yardımların başlangıç tarihini ve yardımlara hak sahibi aile bireylerini gösterir B.T 6 işaretli formülerin sağlanması gerekmektedir.
• Bu belgeyi sağlamak için sigortalılar,Türkiye’de oturan ve bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerinin sağlık yardımlarından yararlanabilmeleri için bağlı bulundukları Belçika Hastalık kasasına müracaat edeceklerdir.
• Belçika Hastalık kasası bu bildirimi alınca B.T 6 formülerini düzenleyerek sigortalının aile bireylerinin ikamet ettiği yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne / sosyal güvenlik merkezine gönderecektir.

SORU-10:
Sağlık yardım hakkına sahip bir kimsenin geçici olarak ülkemizde bulunduğu sırada kendi imkanları ile ücretli tedavi görmesi halinde yaptırdıkları muayene ve tedavilere ait masraflarının Belçika hastalık sandıklarınca ödenmesi ne şekilde olabilir?
Belçika’dan geçici olarak ülkemize gelen sigortalılar ile yanlarında ikamet eden aile bireylerinin ülkemizde kendi imkanları ile sağlık kuruluşlarında yaptırdıkları tedavilerine ait masraflar, sigortalı tarafından yetkili Belçika Hastalık Kasasına ibraz edildikten sonra, Belçika Sandığı yapılan bu masrafları ödemeyi kabul ettiği takdirde, ödenecek miktarlar Kurumumuzdan öğrenilmek suretiyle ilgililere iade edilir.
NOT :
1.1.2000 tarihinden sonra sigortalı ile sigortalının eş ve çocuklarına sağlanacak olan protez, araç ve gereç bedellerinin % 20’si, Kurumumuzdan sürekli iş göremezlik geliri, malullük ve yaşlılık aylığı almakta olanlar ile bunların geçindirmekle yükümlü bulundukları eşleri ile Kurumumuzdan hak sahibi olarak gelir ve aylık almakta olan eşlere sağlanacak olan protez, araç ve gereç bedellerinin ise % 10’u katkı payı olarak kendilerinden alınacaktır.

SORU – 11:
Belçika mevzuatına göre malullük aylığı alma koşulları nelerdir?
Belçika mevzuatına göre;
• 6 aylık bir süre zarfında 120 fiili çalışma gününe sahip olmak,
• Hastalık veya sakatlık nedeni ile normal kazancının 2/3’ünü kazanamamak gerekir.
• Sigortalının malullük durumunun Belçika’da işbaşı yaptığı tarihten itibaren 1 yıl sonra meydana gelmiş olması gerekir.

SORU-12:
Belçika mevzuatına göre yaşlılık aylığı alma koşulları nelerdir?
Belçika Sosyal Sigorta mevzuatına göre;
• Maden yeraltında en az 1 yıl sigortalılık süresi bulunan ve 55 yaşında bulunan sigortalılara madenci aylığı bağlanır,
• Maden yeraltında geçen çalışmaların toplamı en az 25 yıl olan sigortalılarda yaş şartı aranmaz,
• Maluliyet aylığı alan sigortalıların, aylık aldıkları süre ile çalışmalarının toplamı en az 25 yıl olması halinde yaş şartı aranmaz,
• Yaşlılık aylığı için yaş koşulu ile ilgili olarak Belçika mevzuatında 23.12.1996 tarihli kararname ile yapılan değişikliklerle, erkekler için 65, kadınlar için 60 olan emeklilik yaşı 1.7.1997 tarihinden itibaren başlamak üzere 2009 yılına kadar kademeli olarak artırılarak kadınlar için de 65 yaşına yükseltilmiştir.

SORU-13:
Belçika mevzuatına göre dul ve yetim aylığı alma koşulları nelerdir?
Belçika mevzuatına göre;
• Dulun geçindirmekle yükümlü bulunduğu 1 çocuğu olması veya en az %66 oranında sürekli iş göremezliğe sahip olması hariç, 45 yaşında olması gerekmektedir. İş kazası, meslek hastalığı dışında ölümün, ancak 1 yıl evlilik süresinden sonra meydana gelmesi halinde aylık bağlanır.
• Yer altı maden ocaklarında 20 yıl çalışması olan sigortalının dul eşi için yaş şartı aranmaz.
• Sigortalının ölümünde yukarıdaki koşulları taşımayan ve 45 yaşın altında olan dula 12 aylık bir süre için geçici dul aylığı bağlanır.
• Boşanmış eşe 60 yaşından sonra dul aylığı bağlanır.

SORU-14:
Belçika mevzuatına göre yetim aylığı hakkı var mıdır?
Belçika mevzuatına göre yetimlere aylık bağlanmamaktadır.

SORU-15:
Türkiye ve Belçika kurumlarınca hesaplanan sözleşme ve sözleşme harici aylıklarda tercih hakkı var mıdır?
Sigortalı yada hak sahibinin aylık talebi sonucunda, ilgilinin her iki ülkede de hizmetlerinin olması halinde ilgili Kurumlarca hesap edilen aylıklardan biri sigortalı yada hak sahibince tercih edilir. Tercih edilen aylık ödenir.
Ancak, her iki ülkeden de aynı türde aylık bağlanabildiğinden, bir ülke sözleşme aylığı bağladıysa, diğer ülkeden de sözleşme aylığını tercih etmek gerekmektedir.

SORU-16:
Türkiye ve Belçika sosyal güvenlik sözleşmesine göre hangi hizmetler birleştirilebilir
Belçika’da geçen hizmetlerle Türkiye’de;
• 5510sayılıSosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa,(Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumuna, BAĞ-KUR ve TC Emekli Sandığına tabi tabi hizmetler)
• 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklara.
tabi olarak geçen hizmetler birleştirme kapsamındadır.

SORU-17:
Aile yardımları (çocuk paraları) kimler için ödenir?
• Belçika’da çalışan Türk işçileri Belçika’da yanlarında kalan çocukları ile Türkiye’de yaşayan çocukları için Aile Yardımlarından yararlanırlar.
• Çocuk paraları 16 yaşına kadar ödenir.
• Çocuk parasından faydalanabilmek için, Belçika’da çalışan sigortalı kasasına müracaat ederek Medeni Hal Belgesi ile öğrenim gören 16 yaşından büyük çocuğu için Tahsil Belgesinin aile fertlerinin ikamet ettikleri yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğümüze/sosyal güvenlik merkezine gönderilmesini sağlaması gerekir.

SORU-18:
Çocuk paralarının Türkiye’ye transferi mümkün müdür?
Belçika’da çalışan işçilerimizin çocuk paraları kendilerine ödenmeyip, işçinin dilekçesinde göstereceği Türkiye’de çocuklarının bakımını üstlenen kişiye, çocuk parası kasalarınca, doğrudan P.T.T. yada Banka aracılığı ile gönderilmektedir.

SORU-19:
Belçika’da prim iadesi talep etme hakkı varmıdır?
Gerek Türkiye-Belçika Sosyal Güvenlik Sözleşmesi gerekse Belçika mevzuatına göre, Belçika’da çalışırken ödenen primlerin iadesi mümkün bulunmamaktadır.