NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye ile Yunanistan arasında Doğu Akdeniz’de çatışmayı önlemek için kurulan mekanizmaya NATO ülkelerinin güçlü destek verdiğini bildirdi.
Stoltenberg, videokonferans yoluyla yapılan NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nın ilk gününün bitiminde basın toplantısı düzenledi.
Doğu Akdeniz’deki durumu ele aldıklarını belirten Stoltenberg, bakanların uluslararası hukuk ve ittifak dayanışması çerçevesinde gerginliğin düşürülmesi gerektiği konusunda mutabık kaldığını söyledi.
Stoltenberg, bakanların gerginliği artıracak söylem ve eylemlerden kaçınmanın önemi üzerinde mutabık kaldığını kaydederek, şöyle devam etti:
“NATO Savunma Bakanları ayrıca Doğu Akdeniz’de olayların ve kazaların önlenmesini amaçlayan NATO’daki çatışmaların önlenmesine yönelik mekanizmaya güçlü destek verdi. Havada ve denizde can kayıplarının önlenmesi ağır bir sorumluluktur. Bunu sadece gemilerimizin kaptanlarının ve uçaklarımızın pilotlarımızın omuzlarına yüklememeliyiz. Siyasetçiler olarak bizler anlaşmazlıklarımızı çözmek için yapabileceğimiz her şeyi yapmalıyız.”
Ayrıştırma usulleri mekanizmasının siyasi görüşmeler için alan açabileceğini ifade eden Stoltenberg, Almanya çabalarıyla istikşafi görüşmelerin başlamasını umduklarını, mekanizmanın bunu destekleyeceğini aktardı.
Stoltenberg, Türkiye ve Yunanistan’ın esneklik gösterip böyle bir mekanizma kurdukları için memnuniyet duyduklarını, tarafların 7 gün 24 saat iletişim kurabilecekleri bir kanal oluşturulduğunu belirterek, “Bu mekanizmanın nasıl genişletilebileceğine ve güçlendirilebileceğine bakıyoruz.” diye konuştu.
Stoltenberg, “Türkiye ve Yunanistan NATO’da karargahında günlük olarak görüşmeler yapıyor. NATO’nun avantajı da müttefiklere günlük olarak buluşmak ve konuşmak için bir platform sunması. Anlaşmazlıklar ve farklılıklar var. Bugünkü bakanlar toplantısında bunlar da konuşuldu. Çatışmayı önlemeye yönelik mekanizmaya, diyaloğa, gerginliğin düşürülmesine ve NATO’daki mekanizmayı nasıl güçlendirebileceğimize çok geniş bir destek vardı.” ifadesini kullandı.
“Sarkisyan’a söyledim: NATO taraf değil”
Stoltenberg, dün Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan ile yaptığı görüşmeye yönelik soru üzerine, Azerbaycan ve Ermenistan’ın NATO’nun değerli ortakları olduğunu dile getirdi ve şöyle devam etti:
“Ortağımız olan bir ülkenin Cumhurbaşkanı, Brüksel’e gelip görüşmek isterse onunla görüşme yapmam çok doğal. Daha önce Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de NATO karargahını ziyaret etmişti. Kendisiyle de eğer isterse görüşmeye hazırım. NATO, Dağlık Karabağ’daki çatışmanın tarafı değil ve Türkiye değerli bir NATO müttefiki. Bunu da Ermenistan Cumhurbaşkanı’na açıkça ifade ettim. Dağlık Karabağ’daki çatışmalardan özellikle sivillerin hedef alınmasından derin endişe duyuyoruz. Bunun örneklerini gördük. Azerbaycan ve Ermenistan’a gerginliği düşürme, ateşkese uyma çağrısı yapıyoruz. Çatışmaya siyasi bir çözüm bulunmalı ve buna yönelik çabaları destekliyoruz.”
Stoltenberg, ayrıca Türkiye’nin gerginliğin düşürülmesi için bölgedeki etkisini kullanmasını beklediğini söyledi.
Türkiye’nin İdlib civarındaki gözlem noktalarından çekildiğine dair bir soruyu yanıtlayan Stoltenberg, “Biz DEAŞ ile mücadelenin bir parçasıyız. Irak’ta eğitim veriyoruz. Türkiye de DEAŞ ile mücadelede değerli bir müttefik ama NATO Suriye’de sahada değil.” dedi.
NATO Uzay Merkezi onaylandı
Stoltenberg, bugünkü NATO Savunma Bakanları Toplantısı hakkında bilgi verirken de geçen yıl uzayı NATO’nun harekat alanı olarak ilan ettiklerini anımsattı. Stoltenberg, “Savunma bakanları, Almanya’nın Ramstein üssündeki Müttefik Hava Komutanlığında yeni bir NATO Uzay Merkezi kurmayı kararlaştırdılar.” diye konuştu.
Stoltenberg, NATO Uzay Merkezinin, müttefik uzay faaliyetlerini koordine etmeye yardımcı olacağını, NATO misyon ve operasyonlarını iletişim ve uydu görüntüleri ile destekleyeceğini, olası tehditlere karşı bilgi paylaşımı sağlayacağını ve müttefik uzay sistemlerini koruyacağını aktardı.
Uzayda yaşananların yeryüzüne önemli etkileri olduğunu anlatan Stoltenberg, iletişim, yön bulma, cep telefonları, askeri haberleşme, veri iletimi gibi aktivitelerin uzaydaki uydu kapasitelerine bağlı olduğunu anımsattı. Stoltenberg, uzayda güvenli ve emniyetli sistemlerin bulunmasından emin olmaları gerektiğini vurguladı.
Rusya ve Çin’in uyduları kör edebilecek veya yok edebilecek kapasiteler geliştirdiğini hatırlatan Stoltenberg, bunun askeri ve sivil etkileri olabileceğini ifade etti.
Stoltenberg, ABD’deki başkanlık seçimleri ilgili bir soruya ise “ABD seçimleri hakkında yorum yapmayacağım. Ulusal seçimlerin varsayımsal sonuçları hakkında yorum yapmanın yanlış olduğunu düşünüyorum. Seçimler sonrasında da ABD’nin güçlü ve kendini adamış bir NATO müttefiki olmayı sürdüreceğine eminim.” yanıtını verdi.