Miloş Obilic, 1389 yılında gerçekleşen Birinci Kosova Savaşı’ndan sonra, savaş alanını gezen Murad Hüdavendigar’ı hançeriyle şehit eden Sırp Prensi’nin ismi. Ve bu isim Sırbistan’ın eski halk kültüründe geniş bir yere sahip. Öyle ki, adına futbol kulübü bile kurulmuş.
Öncelikle Murad Hüdavendigar’ı haince şehit eden Miloş Obilic’i kısaca tanıyalım.
Miloş Obilic kimdir?
Miloş Obiliç, Sırp şövalyesi, suikastçı ve Lazar Hrebelyanoviç’in damadıdır. Kosova Savaşı sırasında veya sonrasında Osmanlı padişahı I. Murad’ı hançerleyerek öldürmesiyle ünlüdür.
Tarihi kaynaklarda, savaşın sonunda, yaralı bir şekilde savaş alanında kalan Miloş Obilic’in, padişahın huzuruna çıkıp elini öpmek istediğini söyler. İsteği kabul görür ve Sultan Murad, Miloş’un yanına yaklaştığı sırada, Miloş, koynunda sakladığı hançeri çıkarıp sultanı sırtından hançerleyerek yaralar. Sultan Murad, aldığı yaralar sonucu kan kaybından ölür.
Bu olayla ilgili elde bulunan zamanına ait tek bir yazılı belge ise, Bosna Kralı I. Tvartko’nun Floransa Senatosu’na gönderdiği 20 Ekim 1389 tarihli bir mektuptur. Bu mektuba göre muhaberenin başlarında Sırp ağır süvarilerinin bir hücumunda 12 kişilik bir grup Osmanlı ordusunu yarmayı başarmış ve bu 12 soylu süvariden biri I. Murat’ı öldürmüştür.
Miloş Obilic’in eski Sırp halk kültüründeki yeri
Sultan Murad’ın öldürülmesi hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı tarihçilere göre, Miloş Obilic’in sultanı öldürmesi, Sırpların Osmanlı Devleti’ne karşı bir intikam eylemiydi. Diğer tarihçilere göre ise, Miloş Obilic’in sultanı öldürmesi, Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki yayılmasını durdurmak için Avrupa’nın bir komplosuydu.
Fakat Miloş Obilic’in Sultan Murad’ı öldürmesi, Sırplar tarafından bir kahramanlık eylemi olarak kabul edilir. Miloş Obilic, Sırpların Osmanlı Devleti’ne karşı bağımsızlık mücadelesinin bir simgesi olarak görülür.
Miloş Obilic, Sırplar tarafından asırlar boyunca, halkını ve inancını savunmak için en büyük fedakarlığı yapmaya hazır bir kahraman modeli olarak görüldü.
Yaptığı eylemle birlikte halk arasında efsaneleşen Miloş’un adı popüler destanlarda, hikayelerde ve şarkılarda yer alırken, imajı daha sonra yabancı egemenliğine karşı verilen mücadeleleri teşvik etmiştir.
Sırp Miloş Obiliç’in heykeli, 2014 yılında Kosova’nın başkenti Priştine çevresindeki Sırp Belediyesi Graçanitsa’da dikildi.
Adının futbol kulübüne verilmesi
Sırbistan’da halk kahramanı olarak kabul edilen Miloş Obilic’in ismi 1924 yılında Belgrad’da kurulan bir futbol kulübüne verilir.
Yugoslavya döneminde, 4 bin 500 kişilik kapasiteye sahip Obilić Stadyumu’nda maçlara çıkan kulüp 1991 yılına kadar alt liglerde boy gösterirken, Yugoslavya’nın yıkılmasından sonraki dönemde Sırbistan’ın en esrarengiz kulübü haline gelecekti.
Zeljko Raznatoviç namı diğer Arkan
1990 yılında Hırvatistan’ın çok partili seçimlerinden sadece birkaç gün sonra Kızıl Yıldız Belgrad ile Dinamo Zagreb oynanması planlanan ve savaşın pimini çeken olay olarak kabul edilen tribün olaylarının baş kahramanı olarak kabul edilen Zeljko Raznatoviç, daha sonra eski Yugoslavya ülkelerinde meydana gelen savaşlarda, “Arkan’ın Kaplanları” olarak da bilinen SDG ve Sırp ordularını destekleyen paramiliter bir gücün başında olacaktı.
Hırvatistan’da ve Bosna’da çok sayıda insanı öldüren bir ordunun başında olan ve savaş suçlusu olarak kabul edilen ancak yargılanmayan Zeljko Raznatoviç, bazı Sırplar için bir vatansever ve halk kahramanıyken, Hırvatlar ve Boşnaklar için bir nefret ve korku nesnesiydi.
Savaş sonrası siyasete ve iş dünyasına atılan ve adını futbol dünyasına duyuran Raznatoviç’in ülkesindeki kirli işlerin başında olduğu çevrelerce biliniyordu.
Raznatoviç, 15 Ocak 2000 Cumartesi günü, Yeni Belgrad’daki Continental otelinin lobisinde, diğer otel konukları tarafından çevrelendiği bir yerde suikasta kurban gitti.
FK Obilic’in Zeljko Raznatoviç ile altın çağı
Yugoslavya Birinci Ligi’ne 1991 yılında yükselen FK Obilic, orta sıra kulübü konumundayken, 1996 yılında Raznatoviç’in satın almasıyla, kulüp adeta kabul değiştirdi.
1997-98 sezonunda tarihinde ilk ve son kez tartışmalı bir şekilde şampiyon olan kulüp, 1998-1999 sezonunda ligi ikinci bitirdi ve Yugoslavya Kupası iki kez finalde kaybetti.
Raznatoviç döneminde altın çağını geçiren kulüp, 5 kez Avrupa kupalarına katıldı ancak büyük bir başarı elde edemedi.
Raznatoviç’in 2000 yılından sonra öldürülmesiyle düşüşe geçen kulüp, 2005-2006 sezonunda 2.lig, 2006-2007 sezonda 3.lig, 2007-2008 sezonunda 4.lig ve 2008-2009 sezonunda 5.lig derken, 2015 yılında, tamamen feshedilmiştir.
2017 yılında aynı isimle tekrar kurulan kulüp ise, şu ana kadar hiçbir ligde yer almamıştır.
Cafer Yıldırımer
