“Kim bu Aziziyeli Derviş Efendi?”

Derviş Efendi, Aziziye Kazası’nın Meşe Köyü’nde doğdu. Afyonkarahisarlı heccav şairlerinden birisidir. Kaynakların belirttiğine göre ormanların içerisinde esrarlı bir şekilde dünyaya gelmiş ve henüz iki aylıkken yürümeye başlamış ve “ben anamın babamın zahmetine razı değilim. Bana alnınım teriyle ekmek gerekir” diyerek gurbete çıkmıştır.

Ebussuud Kâni’nin yazdığına göre on dört lisan üzere emsallerinden üstün olan şair, dünyada ya-şayan bütün insanların şivelerini konuşmaktadır. Dağ Medresesinde ilim tahsil etmiş ve İmam Ebu Şeriften icazet almıştır. Elinin çabukluğu ve becerikliliği ile hocasının dikkatini çekmiş, daha sonraları hocasının tavsiyesi üzerine Karahisar Maarif İşleri Reisi El-hac Muharrem Efendi Hazretlerine “Eğitim kapısında yavaş yavaş ilerleyerek yüksek bir makama erişir” diye anlatılmış ve bunun üzerine seksen iki buçuk kuruş maaşla Rehberi-i İrfan adındaki okula hademe olarak alınmıştır.

Derviş Efendi zekâsının ve anlayışının kuvvetli oluşu sonucu tez zamanda Eğitim Dairesi kapıcılığına, buradan da Lise adındaki medresenin imamlığına ve oradan da doğduğu yer olan Aziziye ve Bolvadin Medreseleri baş kahyalığına kadar yükselmiştir.

Yine rivayet olarak nazarının değdiği söylenir ve şu olay anlatılır. Mavi renge düşman ve gözlerinin mavi olduğundan pişman olan şair, bir ara gözlerini beyaza boyatmış. Sonra hamama gitmiş. Hamamda yıkanırken tellâk, gözlerinden beyaz boyalar aktığını görünce onun kör olduğunu sanmış ve hemen ellerinden öpüp af dilemiş…

İnatçı bir kişi olan şairin lakabının Derviş olması, daha on beş yaşında toy ve çocuk iken sakalının kesilmesi mümkün olmayacak şekilde uzamasındandır.

Âşık usulü şiirleri bulunan Derviş hem aruz hem de hece ölçüsüyle yazmış, sade bir dil kullanmış bir şairdir. Zulme ve baskıya boyun eğmeyen, zalimlere eyvallah demeyen Derviş Efendi, daha ziyade manevî ve dinî ağırlıklı şiirler yazmış ama softalara, din simsarlarına yüz vermemiştir. Şiirlerinde dikkat çeken en önemli husus hicve geniş yer vermesidir. Çoğu sosyal konulu hicviyelerinde softalara ve sahtekârlara çatmıştır. (Afyon İli Tarihi, Cilt 2 s.68)

Hayıflanıyorum. Şimdiye kadar bize niye tanıtmadılar. Biz niye tanımadık. Emirdağ’ın yetişenleri bu kadar mı ucuz?

Şükrü Türkmen