Emirdağ yöresine ilk yoğun Türk yerleşmeleri 1240 yılında başladı. Ardından 1691 tarihli fermanla; Çilli, Öşili, Kaçarlı, İncili, Hacı Fakılı, Caberli, Tanburacalı cemaatleri bölgeye iskân edildi. Takip eden yıllar boyunca; Karabağ Türkmenleri, Boynuyoğunlu oymağı, Balkan muhacirleri ve Kafkas göçmenleri bugünkü Emirdağ halkını oluşturdu.
Emirdağ halkının ilk nüfus verisi 1885 yılına ait olup 16. 575’tir. Bunun 61’i gayr-i müslim’dir. Merkez nüfusu ise Muslucalu nahiyesine ait olup
250 hanedir. (1893) Bu da yaklaşık 1.780 kişidir.
Emirdağ toplam nüfusu 2020 yılında 18.302 köy nüfusu ve 19.059 merkez nüfusu olmak üzere toplam 37.361’dir. Emirdağ nüfusu günlük ortalama 2 kişi azalmaktadır.
Emirdağ nüfusu, 1945-1950’de % 10.46’ lık artış sağlamış kuruluşundan itibaren 1965 yılına kadar sürekli olarak artmıştır.
1965’de Emirdağ nüfusu 74.808 kişi ile en üst seviyeye çıkmıştır.1965’den sonra hem iç-göç ve hem de dış-göç hızlanmıştır.1980-85 arası kısmi bir artış gözlense de gerileme günümüze kadar devam etmiştir.
1988’de Bayat’ın ilçe yapılmasıyla nüfusta 8.147 kişilik bir azalma olmuştur. Diğer taraftan Emirdağ’a bağlı pek çok köy; Sivrihisar, Çifteler ve diğer komşu ilçelere bağlanmıştır.
1927 yılında kent nüfusu % 8.92’lik oranla 3. 960 kişi, kırsal nüfus % 91.08’li oranla 40.416 kişidir. Günümüzde Emirdağ nüfusunun % 50’i kent merkezinde, % 50’si kırsal alanda yaşamaktadır.
Emirdağ nüfusu; Eskişehir merkez, Çifteler, Mahmudiye, Afyonkarahisar, İzmir, Ankara, İstanbul, Antalya’ya dağılmış bir durumdadır. Yurt dışında ise yoğun olarak Belçika’da bulunmaktadırlar.
Yıllar itibarıyla Emirdağ nüfusu
1885
Kadın-erkek nüfusu 16.575’dir. Müslüman nüfusun yanı sıra 61 kişi de gayrimüslim vardır.
1888
Kaza içinde toplam 23.313 nüfus bulunup, bunların 11.654’ü erkek, 11.599’u kadındır. 23.253 Müslüman, 34’ü erkek, 24’ü kadın olmak üzere 58 Ermeni, 3 Rum vardır. Kaza içinde 4.056 ev bulunur.
1893
Kazanın nüfusu umumiyesi 23.954 raddesinde olup 12.182 erkek ve 11.705 kadın Müslim ve 6 erkek 3 kadın Rum ve 35 erkek 23 kadın Ermeni’dir. Tekmil-i kaza dahilinde 4.081 hane bulunur.
1893
Muslucalu merkezinde 250 hane vardır.
1894
Aziziye Hanbarcın
8 805 3 358…………. Erkek İslâm
8 436 3 304…………. Kadın İslâm
1895
Ermeni erkek: 35 Ermeni kadın: 23
Rum erkek: 6 Rum kadın: 3
İslâm erkek:14.158 İslâm kadın: 13.636
1897
İslâm kadın: 14.637 İslâm erkek: 15.198
(Aziziye kazası dahilinde 390 hanede 1.560 muhacirun iskan edilmiştir.)
1899
Kaza-yımezkure 15.465’i erkek ve 14.953’ü kadın olmak üzere 30.418 nüfusu ve 4.614 haneye havi ve doğrudan doğruya merkezine merbut 48 karye ile Hanbarçın nahiyesini şamildir.
1899
Merkezde 1.870 nüfusu havi ve 288 hane bulunmaktadır.
1899
İslâm kadın : 14.729
İslâm erkek : 15.287
1900
İslâm toplam: 31.196
1901
İslâm toplam: 30.768
1902
İslâm toplam: 31.056
1904
İslâm toplam: 31.480
1906
Kaza-yı mezkur merkeze merbut 48 karye ile Hanbarçın Nahiyesi ve 20,577’ si erkek 19375’i kadın olmak üzere ceman 39.952 nüfusu şamildir.
Nüfusu mezkurenın 114’ü Rum, 74’ü Ermeni ve mütebakiyesi Müslüm’dür
1906
Merkez 1.870 kadar nüfusu ve takriben 288 hanedir.
1907
Ermeni: 74 Rum: 114
İslâm: 39.764 kadın: 19.375 erkek: 20.577
Yekun:39.952
Kura:114
Nahiye: 1
1908
Nüfus yekün: 39.952
Nüfus kadın: 19. 375
Nüfus erkek: 20.577
Yıllara göre Emirdağ toplam nüfusu
1885 16.575
1880 23.313 (Artış yoğun Türkmen göçünden kaynaklanmaktadır.)
1893 23.954
1894 23.903
1895 27.861
1897 29.835
1899 30.418
1900 31.196
1901 30.768
1902 31.056
1904 31.480
1906 39.952 (1907 ve 1908’de de aynı sayı verilmiştir.)
1927 44.376
1935 47.579
1940 51.856
1945 55.721
1950 61.547
1955 65.755
1960 73.481
1965 74.808 (Avrupa’ya göç yoğunlaşmıştır.)
1970 72.051
1975 66.540
1980 62.724
1985 64.128
1990 55.543 (1988’de Bayat ilçe yapılmıştır.)
2000 47.396
2007 46.199
2008 43.706
2009 42.848
2010 42.111
2011 40.936
2012 39.391
2013 38.991
2014 38.269
2015 37.246
2016 37.045
2017 36.447
2018 37.817
2019 37.361
2020 37.361
Gayr-i müslim nüfusu
1885 61
1888 3 Rum 58 Ermeni
1893 9 Rum 58 Ermeni
1906 114 Rum 74 Ermeni
1907 114 Rum 74 Ermeni
(Sonraki yıllara ait Rum ve Ermeni bahsi ayrı bir yazıda değerlendirilecektir.)
Ahmet Urfalı
