Victor Hugo’nun Brüksel’e sürgün edilmesinin ana nedeni, 1851’deki Fransız darbesine karşı olan siyasi duruşudur. Hugo, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı ve daha sonra III. Napolyon olarak anılacak Louis-Napoléon Bonaparte tarafından gerçekleştirilen 2 Aralık 1851 darbesine karşı sert bir muhalifti.
Darbenin ardından Louis-Napoléon, III. Napolyon adıyla imparatorluğunu ilan etti ve muhaliflerini baskı altına almaya başladı. Hugo, bu baskıcı rejime karşı açıkça tavır aldı ve darbeden sonra Fransa’da tehlikeli bir konuma geldi. 1851 darbesinin hemen ardından Paris’te protesto hareketlerine katıldı ve yazılarıyla darbeyi kınadı. Bu faaliyetleri, onun hayatını tehlikeye attı ve kaçmak zorunda kaldı.
12 Aralık 1851’de Jacques Firmin Lanvin takma adıyla Brüksel’deki Grand-Place’e 7 ay kalan Hugo, ardından Guernsey ve Jersey’den oluşan Kanal Adaları’na sürgüne gitti. Brüksel’de ve Kanal Adaları’nda sürgünde olduğu dönemde, III. Napolyon rejimini eleştiren eserler yazmaya devam etti. Bu dönemde yazdığı “Les Châtiments” (Cezalar) adlı eseri, özellikle III. Napolyon’u hedef alan sert bir eleştiri olarak bilinir.
Özetle, Victor Hugo’nun Brüksel’e sürgün edilmesinin temel nedeni, Louis-Napoléon Bonaparte’ın darbesine karşı olan güçlü muhalefeti ve bu muhalefeti dile getiren yazılarıdır. Bu sürgün dönemi, Hugo’nun politik duruşunu ve edebi üretkenliğini derinleştiren önemli bir dönem olmuştur.
Hugo’nun Brüksel’deki günleri aynı zamanda kişisel zorluklarla da doluydu. Fransa’daki ailesi ve arkadaşlarından uzak kalmak, onun için zorlayıcıydı. Ancak bu dönemde de ailesiyle ve yakınlarıyla yazışmalarını sürdürdü. Fakat Hugo burada kendisi gübü sürgün edilen çeşitli entelektüeller, sanatçılar ve siyasi sürgünlerle bir araya geldi. Bu çevre, onun fikir alışverişinde bulunmasına ve politik duruşunu pekiştirmesine yardımcı oldu.
1861 yılında tekrar Brüksel’e gelen Hugo, başyapıtı olan “Les Misérables”ı (Sefiller) burada yayımladı ve 10 yıl boyunca aralıklı olarak Brüksel’da kaldı ve 1871 yılında şehri bir daha dönmemek üzere terk etti.
