(AA) – Türkiye aleyhine Avrupaİnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde bekleyen başvuru sayısı, son 4,5 yılda yüzde 50 oranında azaldı.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, hayata geçirilen reformlarla, Türkiye aleyhine AİHM önünde bekleyen başvuru sayısı son 4,5 yılda ciddi düşüş gösterdi. 31 Aralık 2012 tarihinde 16 bin 876 olan derdest başvuru sayısı, 30 Haziran 2016 itibarıyla yüzde 50 oranında azalarak 8 bin 250 oldu.
AİHM önünde bekleyen başvuru sayılarının 30 Haziran 2016 tarihi itibarıyla ülkelere göre dağılımına bakıldığında 17 bin 350 başvuruyla Ukrayna ilk sırayı aldı. 9 bin 100 başvuruyla Rusya ikinci, Türkiye ise 8 bin 250 başvuruyla üçüncü oldu.
Tebliğ edilen başvuru sayıları düştü
Türkiye’ye AİHM tarafından tebliğ edilen başvuru sayılarında da düşüş yaşandı. Buna göre, tebliğ edilen başvuru sayısı 2012 yılında 422, 2013 yılında 508, 2014 yılında ise 200 oldu. Bu rakam geçen yıl 214’e düştü. 9 Eylül 2016 tarihi itibarıyla AİHM tarafından 117 başvuru tebliğ edildi, bunlardan 64 dosya hakkında savunma hazırlama sürecine geçildi.
AİHM tarafından Türkiye hakkında verilen ihlal karar sayılarında da ciddi bir düşüş oldu. 2012’de 117 ihlal kararı verilmesine karşın, 2015’te verilen ihlal karar sayısı, en düşük seviyeye inerek 79 olarak gerçekleşti. Böylece önceki yıla göre 15 dosya azaldı.
Geçen yıl, aleyhine en çok ihlal kararı verilen ülkelere bakıldığında ise Rusya, 109 ihlal kararıyla ilk sırayı aldı. Rusya’yı, 79 ihlal kararıyla Türkiye, 72 ihlal kararıyla da Romanya izledi.
44 milyon lira tazminat ödendi
Türkiye’de eleştiriye neden olan konularda, AİHM tarafından verilen ihlal sayılarında da düşüş yaşandı.
Buna göre, özgürlük ve güvenlik hakkı kapsamında 2014 yılında 45 dosyada, geçen yıl ise 14 dosyada ihlal kararı alındı. İfade özgürlüğü hakkında verilen 24 ihlal kararı yaklaşık yüzde 60 gerileyerek 10’a düştü. Adil yargılanma hakkı kapsamında ise 2014 yılında Türkiye aleyhine 31 dosyada ihlal kararı verilirken, AİHM’den geçen yıl bu konuda 20 ihlal kararı çıktı.
AİHM’in Türkiye aleyhine verdiği ihlal kararları sonucunda ise 2012 yılından 9 Eylül 2016 tarihine kadar geçen sürede İnsan Hakları Daire Başkanlığınca 44 milyon 688 bin lira tazminat ödendi.
“Reformlar olumlu katkı sağladı”
Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan İnsan Hakları Daire Başkanlığının kurulmasının AİHM önünde bekleyen dosyaların ve Türkiye aleyhine verilen ihlal kararlarının azaltılmasında önemli rol oynadığı belirtiliyor.
Bu çerçevede, bireysel başvuru yolunun işlerlik kazanması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu yargı paketlerinin kanunlaşması, mahkeme ve yargı mensubu sayısının arttırılması, projeler ve farkındalık artırıcı faaliyetlere hız verilmesi gibi son dönemde gerçekleştirilen ve halen devam eden reformların AİHM nezdinde Türkiye’nin görünümüne olumlu katkılar sağladığı ifade ediliyor.
İnsan hakları alanında yapılan çalışmaların hız kazanarak devam edeceği, ilerleyen süreçte gerek dosya sayısının gerekse Türkiye aleyhine verilecek ihlal kararı sayılarının daha da düşmesi bekleniyor.
