(AA) – Oxford Enerji Enstitüsü Gaz Araştırma Bölümü Başkanı Prof. Jonathan Stern, Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıması planlanan Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesine ilişkin, “Türk Akımı’nda başlangıçta Türkiye’nin faydalanacağı tek bir hat olacak. İki hat inşa edilecekse bu AB ile mevzuat anlaşmasını gerektirir.” dedi.
Stern, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya ziyaretine ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak’ın, projenin imzalarının bu yıl ekimde atılacağı ve inşaata 2019’un ilk yarısında başlanacağına yönelik açıklamalarını değerlendiren Stern, “Ekimde bir erteleme daha olursa proje 2019’a yetişmez ama imzalar ekim ayında atılırsa tek bir hat inşa edilebilir.” diye konuştu.
Stern, Türk Akımı’nda ilk hattın kesinlikle tamamlanacağını ancak birden fazla hattın inşasının Rusya ile AB arasındaki ilişkilere bağlı olduğuna dikkati çekerek, “Türk Akımı’nda başlangıçta Türkiye’nin faydalanacağı tek bir hat olacak. İki hat inşa edilecekse bu AB ile mevzuat anlaşmasını gerektirir.” ifadelerini kullandı.
Putin’in, ‘Türk Akımı, Güney Akım’a alternatif olarak düşünülmedi’ sözlerine ilişkin ise Stern, “Pazar açısından bakacak olursak, Türk Akımı’ndan bir hat ve Güney Akım’ından da bir hat inşa etmek Ruslar için daha anlamlı olacaktır ancak Türk Akımı’nın olası ikinci hattı da Güney Akım’ın tek hattı da Avrupa’ya gaz sağlayacağından AB mevzuatıyla ilgili anlaşmaları gerektirir. Bu, uzun zaman alacaksa Türk Akımı’nın ilk hattı yapılabilecek tek şey.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türk Akımı, Rusya için çok daha önemli”
Rusya’daki Avrupa Üniversitesinin Enerji Politikaları Programı Yardımcı Direktörü Michael Camarda da Türk Akımı’nın Rusya için kritik bir proje olduğunu söyledi.
Camarda, Rusya’nın Avrupa’ya göndereceği gazı Ukrayna dışında bir alternatifle gerçekleştirmek istediğini vurgulayarak, “Türk Akımı, Rusya için Türkiye için olduğundan çok daha önemli. Türkiye de yaşadığı darbe girişimi sonrasında yeni ilişkiler geliştirecektir ancak Rusya gibi eski dostlarını da unutmayacaktır.” ifadelerini kullandı.
Dünyada sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) pazarında gelecek 5 yıl içinde büyük talep artışı yaşanacağını belirten Camarda, “Rusya, Avrupa’ya gaz göndermek için boru hatları inşa etmeyi ve Avrupa’yı yapacağı doğalgaz kontratlarıyla bağlamayı hedefliyor. Moskova yönetimi, bir yanda da bölgedeki pazar payını büyüterek gelecekte oluşacak LNG patlamasına karşı doğalgaz piyasasını güvence altına almayı hedefliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Türk Akımı’nın yapımında en önemli iki faktörün, hattın finanse edilmesi ve Avrupa’ya girişinin onaylanması olduğunu anlatan Camarda, şunları kaydetti:
“Bence doğalgaz boru hatları ülkeler arasındaki ilişkilerden daha kalıcı. Türk Akımı projesi gerçekleştiğinde Güney Akım’ın yerini dolduracak. Sonuçta bu proje, Güney Akım’ın iptalinin ardından onun yerine önerilmişti. Türk Akımı inşa edilirse, Rusya, Karadeniz’in altından uzanacak yepyeni bir boru hattı inşa etmek yerine Avrupa’ya uzanacak maliyeti düşük bir bağlantıda ısrarcı olacaktır.”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türk Akımı Projesi’nde, Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayacak kısmın gerçekleştirilmesi için hiçbir şüphenin olmadığını ve projenin Avrupa’ya gaz akışı sağlayacak ikinci bölümü için Avrupalı yetkililerle görüşülmesi gerektiğini belirtmişti.
İki hat olarak planlanan Türk Akımı, 32 milyar metreküp doğalgaz kapasitesine sahip olacak.
