Türkiye’den gelen uzman bir konuğun katılımıyla gerçekleşmesi planlanan, Yunus Emre Edebiyat ve Kültür Sohbetleri’nin ilki 03 Nisan 2014 tarihinde saat 18.30‘da Yunus Emre Enstitüsü-Brüksel’de gerçekleşti. Merkez, bu sohbetlerin ilkinde, sinema eleştirmeni ve yazar Sn. İhsan Kabil’in konuşmacı olarak katıldığı ‘Türk Sineması’nın 100. Yılı’ konulu söyleşiye ev sahipliği yaptı.
Söyleşi de, Türk Sineması’nın başlangıcı kabul edilen 1914 yılından günümüze Türk sineması’nın mihenk taşlarını, etkilendiği akımları ve bugünkü Dünya sineması içindeki yeri gibi konulara değinen Kabil, Türkiye’nin geçirdiği toplumsal, siyasi ve ekonomik değişimlerin sinema sektörüne yön veren başlıca unsurlar olduğunu belirtti.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu ilk yıllarda pahalı bir sektör olan sinemada ekonomik nedenlerle az yapım üretildiğini, tiyatro kökenli Muhsin Ertuğrul’un uzun dönem tek yönetmen olduğunu belirten Kabil, 1950’lerde ise Türk Sineması’nın Hint, Amerikan ve Mısır sinemalarının bir sentezi yaparak, halkın sevebileceği unsurlardan beslendiğini dile getirdi. Türk sinemasına özgü ilk sinema dilinin ise Lütfi Akad ile ortaya çıktığını, yönetmenin sinema imgelerine-ışık, devamlılık, aktör yönlendirme- önem verdiğini belirtti.
1960’larda toplumsal gerçekçiliğin işlendiği yapımlara ( Yılanların Öcü, Gurbet Kuşları, Karanlıkta Uyananlar, Bitmeyen Yol ve Susuz Yaz… vb.) ağırlık verildiğini, 1970’lerde ise hem sol görüşlü( Yılmaz Güney- ‘Yol’-) hem de milli sinema( Yücel Çakmaklı- ‘Birleşen Yollar’-) olarak nitelendirilecek yapımların öne çıktığına değinen Kabil, daha sonra açık filmler furyasıyla birlikte, ailelerin sinemadan kopuş yaşadığını, 80’lerden sonra ise kasaba ve kadın filmlerinin öne çıktığına dikkat çekti.
Kabil, 80’lerin sonunda, özel televizyonların açılmasıyla Tv filmlerinin ve uzun soluklu dizi döneminin başladığını; Türk film sektörünün sekteye uğradığını ve Amerikan filmlerinin öne çıktığını,Yavuz Turgul’un ‘Eşkiya’ filminin gişe başarısından sonra Türk sinemasının canlandığını ve sanat filminden ticari filmlere kadar geniş bir yelpazede yapımlarla sinema sektörünün son yıllarda ivme kazandığını ifade etti.
Kabil, Türk sinemasının dünya sinemasında başarılı olmasında, oryantalist bir yaklaşımdan ziyade zengin kültürünü sahiplenmiş ve gerçeklikten kopmadan, samimi olarak yansıtacak yapımların sayısının artmasının önemli bir rol oynayacağını belirtti. Bu tür filmlere de Semih Kaplanoğlu’nun üçlemesi ( Yumurta, Süt, Bal,); Mahmut Coskun’un ‘Uzak İhtimal’i, Özhan Eren ve Murat Saraçoğlu’nun ‘120’si, Ahmet Ulucay’ın ‘Karpuz Kapuğundan Gemiler Yapmak’, Atalay Taşdiken’in ‘Kız Kardeşim Momm’ ve ‘Meryem’i; ‘Derviş Saim’in son denemelerini örnek olarak gösterdi.
Panele, T.C. Eğitim Müşaviri Sinan Ada, T.C. Brüksel Muavin Konsolos Levent Kadıoğlu ve çok sayısıda üniversite öğrenci katıldı.
İhsan Kabil, Türk Sinemasının 100. Yılı programının ikincisini Belçika’nın Limburg Bölgesi şehirlerinden Heusden Zolder’de gerçekleştirdi. Özellikle üniversite öğrencilerinin ilgi gösterdiği programda Sayın Kabil’e güncel sinema konuları ile ilgili gençlerden çok sayıda soru yöneltildi. İhsan Kabil dinleyicilere Türk ve dünya sinemasının önemli örneklerinden oluşan bir klasikler seçkisi de sundu.
İhsan Kabil kimdir?
1959 İstanbul doğumlu olan İhsan Kabil, Darüşşafaka Lisesi’nde sonra Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde lisansını ve yine aynı üniversitede sanat tarihi konusunda yüksek lisansını tamamlamıştır. Ardından Ohio State Üniversitesinde sinema dalında eğitim görmüştür. Sadık Yalsızuçanlar ve Ayşe Şasa ile ortaklaşa yazmış olduğu ‘Düş Gerçeklik ve Sinema’ adlı kitabı 1997 yılında çıkmıştır. ‘Gelişim Sinema’, ‘Hürriyet Gösteri,’ ‘…Ve Sinema’, ‘Dergah’, ‘Antrakt’ ve ‘Sonsuzkare’ dergilerinde sinema konusunda eleştiri, teori, tahlil yazılarıyla, tercüme, derleme ve yabancı yönetmenlerle röportajları yayınlanmıştır. Aylık ‘Anlayış’ dergisinde çıktığı tarihten bu yana Dünya Sineması ile ilgili araştırmaları yayınlandı. Star Gazetesi’nde sinema değerlendirmeleri konusunda yazıları çıkmaktadır.
Halen İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığına bağlı Kültür A.Ş.’de sinema etkinlikleri yöneticiliği yapmaktadır.
