– Annesini 1907’de mayıs ayının ikinci pazar günü kaybeden Philadelphialı Anna Jarvis, bu günün “Anneler Günü” olarak kutlanmasını sağladı
– Türkiye’de ilk Anneler Günü 9 Mayıs 1955’te kutlandı
– Fazilet Partisi’nden 18 Nisan 1999 seçimlerinde İstanbul milletvekili seçilen Merve Kavakçı, 2 Mayıs 1999’da TBMM’de and içme törenine başörtülü gelince meclisten çıkartıldı
ANKARA (AA) – Anneler için yapılan kutlamalar, asırlar öncesine dayanıyor ve Sümerler’e dek gidiyor. Philadelphialı Anna Jarvis, annesinin ölüm yılı olan mayıs ayının ikinci pazarının ”Anneler Günü” olarak kutlanması için başlattığı kampanya, bu günün annelere adanmasını sağladı.
Analık, ilk çağlarından bu yana “İştar”, “Kybele”, “Rhea” ve daha birçok yerel ve dönemsel isimlerle doğurganlık niteliği ön plana çıkarılarak doğanın uyandığı bahar mevsimiyle özdeşleşti. Her bahar yapılan kutlamalar gelenekselleşerek binlerce yıl sürdü.
İngilizler arasında 1600’lü yıllarda “Annelerin Pazarı” adıyla Lent döneminin dördüncü pazar günü kutlamalar yapılmaya başlandı. İngilizler, bu özel günde izinli sayılarak tüm günlerini evlerinde anneleriyle geçiriyorlardı. Annelerine ”Anne Keki” adıyla pasta götürme adeti de yerleşmişti.
Hristiyanlığın Avrupa’da yayılmasından sonra bu kutlama, ”Anneler Kilisesi”ni onurlandırmak amacıyla değişti. Zamanla kilise festivali, ”Annelerin Pazarı” kutlamalarıyla birleşti.
”Anneler Günü” ile ilgili ilk resmi kutlama önerisi, Amerika’da 1872 yılında Julia Ward Howe tarafından barışa adanan bir gün olarak tasarlanarak Boston’da yürüyüşle başladı.
Philadelphialı Anna Jarvis, annesinin ölüm yıldönümü olan mayıs ayının ikinci pazarının ”Anneler Günü” olarak kutlanması için 1907’de kampanya başlattı. Bir sene sonra bu gün Philadelphia’da ulusal olarak kutlanmaya başlandı.
Anneler Günü 1911’de hemen her ülkede kutlanmaya başlandı. ABD Başkanı Wilson, 1914 yılında resmi bir açıklamayla mayıs ayının ikinci pazarını ”Anneler Günü” olarak duyurdu.
Türkiye’de ise Anneler Günü ilk kez 9 Mayıs 1955’te kutlandı.
– Belli başlı öteki olaylar
2 Mayıs
1519- İtalyan Rönesansı’nı başlatan heykeltraş, mimar, mühendis Leonardo da Vinci öldü.
1926- Atlantik’in iki yakası arasında ilk belgegeçer (faks) mesajı gönderildi. ABD’nin Londra Büyükelçisi Alanson Bigelow Houghton’un, Augustus John tarafından çizilen resmi, Londra’dan New York’taki New York Times bürosuna geçildi.
1938- Ordu Süvari Ekibi, Roma’da Milletler Kupası yarışlarında Mussolini Kupasını kazandı.
1939- Ankara’da 1. Neşriyat Kongresi toplandı.
1945- İtalya’daki Alman işgal birlikleri müttefik ordularına, Berlin’deki Alman güçleri Sovyet Mareşal Jukof’un birliklerine teslim olmaya başladı.
1953- Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkezi kurucuları seçildi.
1972- Pele’nin de oynadığı Brezilya şampiyonu Santos futbol takımı İstanbul’a geldi. Santos ertesi gün Fenerbahçe’yi 6-1 yendi.
1972- ABD’den alınan TCG Oruç Reis ile TCG Uluç Ali Reis denizaltıları törenle donanmaya katıldı.
1973- Lübnan ordusunun Filistinli mültecilere saldırmasıyla Lübnan iç savaşı başladı.
1982- Falkland’da İngiltere-Arjantin savaşı başladı.
1984- F-16 uçaklarının Türkiye’de yapılması için anlaşma sağlandı.
1986- Birinci Uluslararası Asya-Avrupa Sanat Bienali, Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nde açıldı.
1992- Cumhurbaşkanı Turgut Özal, ABD’de prostat ameliyatı geçirdi.
1995- Genelkurmay Başkanlığı, Çelik Harekatı’nın 43 gününü değerlendirdi. 2 trilyon 800 milyar liraya mal olan harekatta 555’i ölü, 568 terörist ele geçirildi.
1999- Fazilet Partisinden Merve Kavakçı, milletvekili yemin törenine türbanla girdi. Kavakçı yemin ettirilmeden TBMM Genel Kurulundan çıkarıldı.
2011- Terör örgütü El Kaide lideri Usame Bin Ladin’in, ABD güçlerinin Pakistan’da düzenlediği kara operasyonunda öldürüldüğü açıklandı. Ladin’in cenazesinin “denize gömüldüğü” belirtildi.
2012- Okul sütü programı kapsamında, tüm okullara ilk parti süt dağıtımı yapıldı. Sütün dağıtıldığı ilk gün çeşitli illerde bazı öğrenciler rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı. Yapılan incelemeler sonunda, sorunun gıda zehirlenmesinden değil, bazı çocuklardaki süt hassasiyetinden kaynaklandığı belirtildi.
2013- Oscar ödüllü Kanadalı ünlü şarkıcı ve oyuncu Deanna Durbin, 91 yaşında hayatını kaybetti.
2015 – İngiltere kraliyet tahtının ikinci sıradaki varisi Cambridge Dükü William ile eşi Kate’in ikinci bebeği dünyaya geldi. Bebeğe “Charlotte Elizabeth Diana” ismi verildi.
3 Mayıs
1481- Yedinci Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet hayatını kaybetti.
1907- Fenerbahçe Spor Kulübü kuruldu.
1918- Mustafa Kemal Atatürk, Fenerbahçe Spor Kulübünü ziyaret etti.
1920- TBMM’nin ilk icra vekilleri heyeti (bakanlar kurulu) oluşturuldu. İcra Vekilleri Heyeti, 5 Mayıs’ta Mustafa Kemal (Atatürk) başkanlığında ilk toplantısını yaptı.
1934- Kayseri Uçak Fabrikasında yapılan ilk parti altı avcı uçağından biri, 50 dakikalık uçuşla Kayseri’den Ankara’ya geldi.
1935- “Türkkuşu” Atatürk tarafından hizmete açıldı.
1950- Ali Naci Karacan’ın kurduğu Milliyet gazetesi yayın hayatına başladı.
1959- Ressam Zeki Kocamemi öldü.
1960- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel, hükümeti uyarmak için Milli Savunma Bakanı Ethem Menderes’e mektup gönderdi.
1963- Şair, yazar Abdülhak Şinasi Hisar 75 yaşında İstanbul’da öldü.
1979- Margaret Thatcher, İngiltere’nin ilk kadın başbakanı oldu.
1984- Paris’teki Ermeni Anıtı bombalandı, 13 kişi yaralandı. Anıta Türklerin saldırdığı öne sürüldü. Saldırıyı “Anti Ermeni Örgütü” üstlendi.
1986- Çernobil kazası sonrası oluşan radyoaktif bulutların Türkiye’ye de ulaştığı ve bazı bölgelerde radyasyonun yedi kat arttığı açıklandı.
2012- Yabancılara mülk satışına olanak sağlayan, Tapu Kanunu ve Kadastro Kanunu’nda değişiklik yapan tasarı Meclis’te kabul edilerek yasalaştı.
2012- Norveçli ressam Edvard Munch’un “Çığlık” tablosu, New York’ta yapılan müzayedede rekor fiyatla 119 milyon 922 bin 500 dolara (yaklaşık 212 milyon TL) alıcı buldu.
4 Mayıs
1421- Padişah Çelebi Mehmet öldü. Yıldırım Beyazıd’ın, Timur’a yenilmesinden sonra parçalanma tehlikesi baş gösteren Osmanlı Devletini toparlayan I. Mehmet, Fatih Sultan Mehmet’in dedesiydi.
1920- Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) kuruldu.
1930- Mahatma Gandi, İngilizler tarafından tutuklandı.
1931- Mustafa Kemal Atatürk, üçüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi.
1932- Gangster Al Capone tutuklandı.
1943- Başbakanlık, II. Dünya Savaşı sırasında, şeker satışlarını durdurdu. Bir yıl sonra da İstanbul’da nüfus başına iki kilo un verilmesi kararlaştırıldı.
1949- “İstiklal Mahkemeleri”ne ilişkin yasa yürürlükten kaldırıldı.
1970- ABD’de, Ohio’da Kent Eyalet Üniversitesinde öğrenciler Vietnam Savaşı’nı protesto etti. Gösteriye müdahale eden Ulusal Muhafızlar dört öğrenciyi öldürdü.
1972- Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Kemalettin Eken, dört teröristin silahlı saldırısına uğradı. Olayda Orgeneral Eken ile Yarbay Adnan Coşkun yaralandı; teröristlerden biri ölü, biri yaralı ele geçirildi, öteki iki saldırgan kaçtı.
1980- Yugoslavya Devlet Başkanı Mareşal Tito öldü.
1994- Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile İsrail, Batı Şeria ve Gazze’de yaşayan Filistinlilere özerklik verilmesini öngören antlaşmaya imza attılar.
1997- Eurovision Şarkı Yarışması’nda, Şebnem Paker’in seslendirdiği “Dinle” adlı şarkı üçüncü oldu.
1997- Tangolarıyla tanınan Esin Engin İstanbul’da öldü.
1997- Irak’tan Avrupa ülkelerine gitmek isteyen 25 kişiyi taşıyan iki tekne, Ege Denizi’nde battı. 17 kişi boğuldu, 7 kişi kayboldu.
2005- İsviçre’nin önde gelen plak şirketlerinden VDE-GALLO, ilk altın yoğun disk ödülünü ünlü flüt sanatçısı Şefika Kutluer’e verdi.
2009 – Mardin’in Bilge köyünde düğün evine düzenlenen silahlı saldırıda 7’si çocuk 44 kişi öldü, 10 kişi yaralandı.
2012- Akdeniz Üniversitesi’nde 21 Ocak’ta çift kol nakli yapılan Atilla Kavdır, idrar yollarında enfeksiyon şikayetiyle tedavi altına alındığı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hayatını kaybetti. Akdeniz Üniversitesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan, tüm tahlilleri normal olan hastada ilerleyen dönemde çok nadir görülen mantar enfeksiyonuna rastlandığını söyledi.
2015 – Genelkurmay Başkanlığı, milli üretim olan ATAK helikopterlerinin, ilk defa terörle mücadele harekat bölgesinde görev almaya başladığını duyurdu.
2015 – Cenevre’deki BM merkezinde Suriye’deki krize siyasi çözüm bulmak için müzakereler başladı.
2015 – İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Liberman, görevinden istifa ettiğini ve kurulacak koalisyonda yer almayacağını duyurdu.
5 Mayıs
1821- Napolyon Bonapart, sürgün edildiği St. Helene Adası’nda öldü.
1834- İlk ana kara demir yolu hattı Belçika’da açıldı.
1925- Modern tarım yöntemleri konusunda örnek oluşturmak amacıyla tasarlanan Atatürk Orman Çiftliği’nin kuruluş çalışmalarına başlandı.
1925- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’e suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
1947- Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç; bir araya gelerek Avrupa Konseyini kurdu. Türkiye Avrupa Konseyine Ağustos 1949’da katıldı.
1952- Kibrit tekeli kalktı.
1952- “Türk-Elen Dostluk Derneği” kuruldu.
1955- Türk Kadınlar Birliğinin (TKB) girişimiyle her yıl mayısın ikinci pazar gününün “Anneler Günü” olarak kutlanmasına karar verildi. TKB, Nenehatun’u yılın annesi seçti. (Anneler Günü’ne ilişkin ilk resmi öneri, 1872’de Amerikalı Julia W. Howe’dan geldi.)
1956- Ece Özbayrak, 10. Daktilografi Şampiyonası’nda, dakikada 735 vuruşla dünya rekoru kırdı.
1960- Sovyetler Birliği, bir süredir kayıp olan ABD’ye ait casus uçağı “U-2″yi düşürdüğünü açıkladı.
1961- Alan Shepard, ABD’nin uzaya gönderdiği ilk insan oldu.
1968- Fransa’da, Vietnam Savaşı nedeniyle Amerikan karşıtı gösterilerde 6 öğrencinin tutuklanması üzerine Daniel Cohn-Bendit liderliğinde 30 bin öğrenci barikatlar kurarak Paris’te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı.
1990- İlk özel televizyon kanalı olan Magic Box şirketinin Star 1 televizyonu programlı yayına başladı.
1994- Naim Süleymanoğlu, Çek Cumhuriyeti’nde yapılan Avrupa Halter Şampiyonası’nda 64 kiloda dünya rekoru kırarak üç altın madalya aldı.
2006- Türk sinemasının usta yönetmeni Atıf Yılmaz 81 yaşında İstanbul’daki evinde yaşama veda etti. Aralarında “Ah Güzel İstanbul”, “Selvi Boylum, Al Yazmalım”, “Eğreti Gelin” gibi yapımların bulunduğu 119 filme imza atan Yılmaz, 7’si Antalya Film Festivali’nde olmak üzere 10 ödül kazanmıştı.
2007- Bakanlar Kurulu, paradaki “Yeni” ibaresinin 1 Ocak 2009’dan itibaren kaldırılmasını ve yeniden “Türk Lirası”na dönülmesini kararlaştırdı.
2012- ABD tarihinin en büyük terör saldırısı olan 11 Eylül’ün beyni kabul edilen Halid Şeyh Muhammed ile 4 arkadaşı, Küba’daki Guantanamo Deniz Üssü’ndeki askeri mahkemeye çıkarıldı. Muhammed ile arkadaşları Velid Bin Attaş, Remzi Binalşib, Ali Abdülaziz Ali ve Mustafa Ahmet El Havsavi, cinayet, terörizm, suikast, uçak kaçırmak ve mülke zarar vermek suçlarından yargılandıkları davada savunma yapmayı reddetti.
2013- Galatasaray, Spor Toto Süper Lig’de Sivasspor’u 4-2 yenerek, 2012-2013 sezonunun bitimine 2 hafta kala şampiyonluğunu ilan etti. Ligin 32. haftasında Sivasspor’u Türk Telekom Arena’da mağlup eden sarı-kırmızılı ekip, üst üste ikinci, toplamda ise 19. şampiyonluğuna ulaştı.
2013- Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi play-off finali beşinci ve son maçında Galatasaray’ı 70-62 yenen Fenerbahçe, seriyi 3-2 kazanarak, 2012-2013 sezonu şampiyonu oldu.
2013- Galatasaray Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finalinde İtalya temsilcisi Santa Lucia’yı 71-50 yenerek dördüncü kez Avrupa şampiyonu oldu.
2015 – Yüksek Seçim Kurulu (YSK), HDP’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “seçim yasaklarını açıkça ihlal ettiği gerekçesiyle uyarılması” istemiyle yaptığı başvuruyu oy birliğiyle reddetti.
2015 – CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na TBMM’deki yumruklu saldırı olayıyla ilgili yargılanan Orhan Övet’e 2 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
2015 – Dünya’ya zaman ve mesafe açısından şimdiye kadarki en uzak galaksinin keşfedildiği açıklandı.
6 Mayıs
1889- Osmanlı Devleti’nin de katıldığı Uluslararası Paris Fuarı başladı.
1927- İstanbul Radyosu düzenli ve programlı yayınlarına başladı.
1930- Hakkari’de 7,2 büyüklüğündeki depremde 2 bin 514 kişi öldü.
1937- Dünyanın en büyük zeplini olan Hindenburg, havalandıktan kısa süre sonra alev aldı ve yanarak yere çakıldı. 35 yolcunun öldüğü kazadan sonra, bu taşımacılık yönteminden vazgeçildi.
1955- Besteci Hüseyin Saadettin Arel 75 yaşında öldü.
1972- Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan hakkındaki idam cezaları, Cebeci Sivil Kapalı Cezaevinde yerine getirildi.
1992- Alman asıllı Amerikalı aktris Marlene Dietrich öldü.
2006- Can Yayınlarının kurucusu, romancı ve öykücü Erdal Öz 71 yaşında vefat etti.
2007- TBMM Genel Kurulu, Anayasa Mahkemesinin, cumhurbaşkanı seçimine ilişkin verdiği iptal kararının ardından yeniden yapılan 1. tur oylamada öngörülen toplantı yeter sayısı (367) bulunamadı. AK Parti Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, cumhurbaşkanı adaylığından çekildiğini açıkladı.
2007- Fransa’daki cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunu Halk Hareketi Birliği (UMP) adayı Nicolas Sarkozy kazandı.
2010- İngiltere’de yapılan genel seçimde hiçbir parti tek başına iktidar olma çoğunluğunu sağlayamadı. Hükümeti kurma görevi 11 Mayıs’ta Muhafazakar Parti’nin lideri David Cameron’a verildi. Muhafazakarlar, seçimden üçüncü sırada çıkan Liberal Demokrat Parti’yi kurdu. İşçi Partisi de 13 yıllık iktidardan sonra muhalefette kaldı.
2012- Suriye’de yarım asırdan bu yana ilk “çok partili” seçimler yapıldı.
2015 – Yargıtay 16. Ceza Dairesi, “Devrimci Karargah Örgütü” davasında yargılanan eski Emniyet Müdürü Hanefi Avcı’ya “örgüt üyelerine yardım” suçundan verilen hapis cezasını bozdu.
2015 – Mavi Marmara davası avukatlarından Cihat Gökdemir, Uluslararası Ceza Mahkemesi Ön İnceleme Bürosu’na yaptıkları başvurunun kabul edildiğini belirterek, saldırı esnasında gemide bulunan tüm mağdurların dinlenmesine karar verildiğini bildirdi.
7 Mayıs
1830- Osmanlı-Amerikan Ticaret ve Dostluk Antlaşması imzalandı.
1867- Alfred Nobel dinamitin patentini aldı.
1884- Mithat Paşa öldürüldü.
1915- İngiliz transatlantiği Lusitania batırıldı, bin 200 kişi öldü.
1921- Türkiye Muallimler ve Muallim Cemiyetleri Birliği kuruldu.
1924- Cumhuriyet gazetesi, İstanbul’da yayımlanmaya başladı.
1925- Hüseyin Cahit Yalçın, Ankara İstiklal Mahkemesince Çorum’da müebbet sürgüne mahkum edildi.
1943- Eski başbakanlardan Ali Fethi Okyar İstanbul’da öldü.
1945- Alman General Jodl, Reims’te, Müttefik Kuvvetler Komutanı General Eisenhower’in karargahını kurduğu küçük bir okulda, Almanya’nın teslim olduğunu bildiren anlaşmayı imzaladı.
1966- Polis, Mecliste arama yaptı.
1973- Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.
1979- İran’ın yeni lideri Humeyni, evlenme yaşını kızlarda 13’e, erkeklerde 15’e indirdi.
1986- Gazeteci, hikaye ve oyun yazarı Haldun Taner 71 yaşında İstanbul’da öldü.
1988- Abdi İpekçi cinayeti ile Papa suikastında adı geçen Oral Çelik Fransa’da yakalandı.
1995- Fransa’da sağın adayı Jacques Chirac cumhurbaşkanı seçildi.
1997- İstanbul’da Yenikapı Mevlevihanesi yandı.
2000- Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, TBMM Genel Kurulunda yapılan 3. tur oylamada 330 oyla Türkiye Cumhuriyeti’nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi.
2007- Caz sanatçısı Nükhet Ruacan, İstanbul’da yaşamını yitirdi.
2010- Anayasa değişikliği TBMM Genel Kurulu’nda 72’ye karşı 336 oyla referandum aralığında kabul edildi.
2011- Ankara metro inşaatları Ulaştırma Bakanlığı’na devredildi.
2012- Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Kremlin Sarayı’nda düzenlenen yemin töreninin ardından, 4 yıl sonra yeniden devlet başkanlığı koltuğuna oturdu. Putin parlamentoya, başbakan adayı olarak selefi Dimitriy Medvedev’i önerdi.
2013- Bursaspor Kulübü Başkanı İbrahim Yazıcı, Bursa’da tedavi gördüğü hastanede 65 yaşında vefat etti.
2015- Lüksemburg parlamentosu, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarına destek veren karar tasarısını kabul etti.
8 Mayıs
1886- Coca Cola, ABD’de kimyacı John Styth Pemberton tarafından imal edildi.
1903- Fransız ressam Paul Gaugin öldü.
1945- Alman General Von Keitel, Sovyet komutan General Zhukov’a teslim oldu. Avrupa’da savaşın bittiği bu güne ”V.E. Day” (Zafer Günü) adı verildi.
1947- Ulvi Cemal Erkin, Prag’da Çek Filarmoni Orkestrası’nı yönetti.
1952- Türkiye Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü kuruldu.
1961- Uluslararası Af Örgütü kuruldu.
1972- Ecevit listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine, İsmet İnönü, 33 yıl 4 ay 11 gün sonra CHP genel başkanlığından istifa etti.
1978- Radyo-TV Gazetecileri Derneği kuruldu.
1984- Türk parlamenterlerin yetki belgeleri, Strasbourg’daki Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesinde onaylandı. 12 Eylül’den sonra, 1981’den beri Konsey Meclisinde temsil edilmeyen Türkiye ile Avrupa Konseyi ilişkileri, böylelikle yumuşama yoluna girmiş oldu.
1984- Sovyetler Birliği, Los Angeles Olimpiyatları’nı boykot edeceğini açıkladı.
1987- Ressam müzeci Elif Naci 89 yaşında öldü.
2012- Uluslararası Polis Teşkilatı (Interpol), Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık Haşimi’nin yakalanması için kırmızı bülten yayımladı.
2012- Rusya’nın eski Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’da yapılan oylama sonucunda Başbakan seçildi.
2015 -Adana ve Hatay’da MİT’e ait tırların durdurulmasına ilişkin soruşturmada gözaltına alındıktan sonra ifade vermek için Tarsus 2. Ağır Ceza Mahkemesi’ne çıkarılan eski Adana İl Jandarma Komutanı Kurmay Albay Özkan Çokay ve eski Adana Cumhuriyet Başsavcısı Süleyman Bağrıyanık ile savcılar Aziz Takçı, Özcan Şişman ve Ahmet Karaca tutuklandı.
2015 – Tiyatro ve sinema sanatçısı Zeki Alasya, tedavi gördüğü hastanede 72 yaşında vefat etti.
