Emirdağ’ın ilk nüfus verisi 1885 yılına ait olup 16 bin 575’tir. Merkez nüfusu ise Muslucalu nahiyesine ait olup 250 hanedir. Bu da yaklaşık bin 780 kişidir. Emirdağ tarihinde en yüksek nüfusa, 1965 yılında 74 bin 808 rakamı ile ulaşmıştır. 1965 yılı aynı zamanda Emirdağ için önemli bir tarih dönemecini de ifade eder. Artan nüfusa karşılık, Emirdağ ekonomisinde bir yenileşme olmayışı insanları göçe zorlamıştır. Nüfus artışı; tarım ve hayvancılıkla geçimini temin eden Emirdağ halkına yeterli gelmemeye başlamıştır.
Türkiye’de 1950 sonrasında başlayan iç göç, Emirdağ ilçesi kırsalında 1965 sonrasında nüfus gelişim grafiğine etki edecek şekilde belirginleşmeye başlamış, 1970 sonrasında nüfus miktarında azalma şeklinde devam etmiştir. Bununla birlikte Emirdağ ilçesinde göç süreci sadece iç göçlerle değil, 1960 sonrasında başlayan yurtdışına göçlerin de etkisiyle olmuştur. Bu eğilim aradan geçen yaklaşık 50 yıllık süreyle çeşitli tip ve şekil değiştirerek günümüze kadar ulaşmıştır. Sonuçta ilçe kırsalında bazı köylerde geriye sadece yaşlılardan oluşan birkaç hane kalmış dolayısıyla dışarıya göç verme kendi doğal işleyişi gereği bu köylerde durmuş, diğer bazı köylerde ise geride kalan az sayıdaki genç nüfus için göç etme eğilimi hâlâ devam etmektedir.
Bununla birlikte, Emirdağ’a bağlı 20 civarında köy Eskişehir’in Çifteler, Sivrihisar ilçeleri ile Konya’nın Yunak ilçesine geçmisi, 1987 yılında Bayat kasabasının ilçe yapılarak 13 köyünde Bayat’a bağlanması Emirdağ’ın köy sayısını azaltmış, Emirdağ’dan ayrılan köyler Emirdağ ekonomisini, nüfusunu olumsuz etkilemiştir.
Eskişehir, Afyon, İzmir, Ankara, Antalya ve İstanbul’a iç göç, Avrupa’ya dış göç gerçekleşmiş, Emirdağ nüfusu 40 bin 000 civarında seyretmektedir.
Emirdağ yöneticileri, önceki yıllarda Ankara –İzmir karayolunun ilçeye 10 km uzaktan geçmesi konusunda gayret sarf etmemişlerdir. Keza Alkoloid Fabrikası Bolvadin’e kaptırılmıştır. Yurt dışındaki Emirdağlı işçilerin tasarruflarını değerlendirmek ve ilçeye çekmek için girişimde bulunulan deri, ardından çuval fabrikaları hüsranla sonuçlanmıştır. Bunun üzerine işçilerimizin yatırım amaçlı yöneldikleri Konya holdingleri maalesef istenen sonucu vermemiştir. Bu kötü örneklerin olumsuz tesiri, insanımız üzerinde hâlen devam etmektedir. Jandarma Alayı’nın Emirdağ’dan alınması da ilçe ekonomisini olumsuz etkilemiştir. Bu arada 2023 yılında hizmete açılması tasarlanan Ankara-İzmir Karayolu’nun Sivrihisar-Çifteler- Han üzerinden yapılması Emirdağ için ikinci bir yol şoku olacaktır.Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğü Ankara-İzmir Otoyol Projesi’nde güzergâhın Emirdağ’dan geçmemesinin doğuracağı ekonomik sonuçların ne kadar kötü olacağı ortadadır.
15-20 yıl önce Ankara-İzmir Demiryolu’nun Polatlı’dan Emirdağ’a, oradan da Afyon üzerinden devam edeceği şeklinde açıklamalar ve çalışmalar yapılmıştı. Yüksek Hızlı Tren’in uygulamaya konulmasıyla bu proje de unutulmuştu. Yüksek Hızlı Tren konusunda TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman yaptığı açıklamada Emirdağ, Bayat ve İscehisar’da birer gar yapılacağını müjdelemişti. Yüksek Hızlı Tren için Emirdağ’da bir gar yapılması ilçenin geleceği açısından çok önem arz etmektedir. Temenni ederiz ki, bu imkân, başka sebeplerin devreye sokulmasıyla ortadan kalkmaz.
Emirdağ’ın geleceğini kurmak için neyi, nasıl yapacağız? Bu konuda atılması gereken ilk adım, Emirdağ Master Planı hazırlamaktır. Turizm, tarım, eğitim ekonomi vb. konularda ilçede bulunan kamu ve özel sektör yetkilileri ile konularında uzman akademisyenlerin hazırlayacakları raporlar yol haritası hükmünde olacaktır. Mevcut durum nedir? Emirdağ’ın imkân ve fırsatları nelerdir? Geleceği kurmak için neler yapılmalıdır? Bütün bu konular etraflıca ele alınıp değerlendirilmelidir. Bu çalışmalar, ancak uyumlu yöneticiler sayesinde yapılabilir. Emirdağ, sadece Emirdağ’dan ibaret değildir. Emirdağ’ın dışında daha büyük Emirdağlar vardır. Bunlar harekete geçirilmelidir.
Emirdağ’ın turizm, tarım, eğitim, ekonomi alanlarında ele alınmamış değerleri bulunmaktadır.
Organize Sanayi Bölgesindeki gelişmeler Emirdağ için bir ümit ışığıdır. Daha nice ışıkların birleşmesiyle Ege’nin İç Anadolu eşiğindeki bu güzel kentin bir kalkınma modeli oluşturması zor değildir. Emirdağ’ın kültürel birikimi bunu gerçekleştirecek güce sahiptir.
Ahmet Urfalı
