Röportajım sırasında, daimi tarafsızlık statüsüne sahip bir devlet olarak Türkmenistan’ın, Türk dili konuşan devletler arasında tek tarafsız ülke olduğunu vurguladım. Ayrıca, dünyadaki tarafsız ülke sayısının zaten oldukça sınırlı olduğunu belirttim.
Türkmenistan bölgedeki barışı nasıl sağlıyor? Hazar Denizi’nin statüsüyle ilgili bazı sorunlar ve anlaşmazlıklar vardı—Türkmenistan bunları nasıl çözdü? Ülke bu konuda, ayrıca Afganistan ile ilgili meselelerde de dikkat çekici adımlar attı.
Bunun yanı sıra, Tacikistan’daki iç savaş sırasında Türkmenistan bir arabulucu rolü üstlendi ve Tacik muhalefeti ile hükümeti bir araya getirerek barışın sağlanması için çözümler üretmeye çalıştı. Orta Asya’da barış için inisiyatif alan bir ülke oldu.
Orta Asya’nın dünya çapında merkezi bir konuma sahip olduğunu belirttim. Mackinder, bu bölgeyi dünyanın “Kalpgahı” (Heartland) olarak tanımlamıştır. Küresel ekonomi doğuya kaydıkça, Orta Asya’nın stratejik önemi daha da artmaktadır.
Ayrıca, Covid-19 krizi ve Rusya-Ukrayna savaşından bu yana Avrupa Birliği’nin, kritik mineraller ve doğal kaynaklar açısından zengin ortaklar arayışıyla Orta Asya’ya yöneldiğini vurguladım.
Son olarak, Orta Asya ülkelerinin Avrupa Birliği için önemli ortaklar olduğunu belirttim. Özellikle Avrupa’nın, Kazak ihracatının ana destinasyonlarından biri olduğunu ve Kazakistan’ın Fransa için vazgeçilmez bir ortak olduğunu söyledim. Fransa’nın Kazak uranyumuna bağımlı olduğunu ifade ettim. Ayrıca, Özbekistan’ın önemli liberal reformlardan geçtiğini ve giderek daha fazla yabancı yatırım çektiğini belirttim.
Benim için Kazakistan, Avrupa’nın kilit ortaklarından biri. Dahası, Emisyon Ticareti Sistemi’ne katılarak Kazakistan, çevre standartları konusunda Avrupa’nın izinden gitmektedir. Ayrıca, Kazakistan ve Özbekistan, yeşil dönüşüm için kritik materyallere sahip olmaları nedeniyle Avrupalılar için vazgeçilmez ortaklardır.
Derya Soysal