Günümüzde çocukların hareket alanının giderek kısıtlanması; uzmanları ve aileleri farklı arayışlara yöneltti. Tırmanma duvarından tramboline, salıncaktan kaydırağa kadar sokak oyunları artık çocuk odalarına taşınıyor. Oyun Terapi Market’in kurucusu Gülşah Altıntaş, dünyada ve ülkemizde trend olan yeni nesil oyun odaları hakkında bilgi verdi.
Günümüz çocukları genellikle kreşle ev arasında, okulla ev arasında mekik dokuyor. Aileler güven problemi nedeniyle çocukları tek başına sokağa göndermek istemiyor. Bu nedenle çocuklar eskiden olduğu gibi sokakta fazla zaman geçirmiyor, sokak oyunlarına yeterince zaman ayırmıyorlar.
Eski zamanlardaki oyunlar unutulup çocuklar bilgisayar televizyon başından ayrılmayınca da, sokak oyunları evlerin içine taşınmaya başladı. İhtiyaçtan ortaya çıkan yeni nesil oyun odaları dünyada ve ülkemizde giderek yaygınlaşmaya başladı.
Peki nedir yeni nesil oyun odası? Aslında çocuk odasından ayrı bir şey değil. İçinde yatak, dolap, çalışma masası bulunan klasik çocuk odaları yeniden dizayn edilerek çocukların oyun oynayabileceği, enerjisini atabileceği bir oyun odasına dönüştürülüyor. Tırmanma duvarı, salıncak, top havuzu, trambolin gibi oyun gereçleri çocuk odalarına yerleştiriliyor.
Olası Duyu Problemleri Oyun Odalarıyla Gideriliyor
Oyun Terapi Marketi’nin kurucusu Gülşah Altıntaş, çocukların artık ağaca tırmanmadığını, sokakta yeterince oynayıp zıplamadığını, bunun da duyu problemlerine yol açtığını söyledi. Fizyoterapist ve ergoterapistler tarafından uygulanan duyu bütünleme terapilerinin giderek yaygınlaştığına dikkat çeken Altıntaş, özellikle duyu problemleri yaşayan ailelerin, uzmanların da önerisiyle çocuk odalarını oyun odasına dönüştürdüğünü ifade etti.
Gülşah Altıntaş şunları söyledi:
“Hareketli oyunlar oynamayan enerjisini tam anlamıyla atamayan çocuk sağlıklı gelişemiyor, duyu problemleriyle karşılaşıyor. Duyu problemi dediğimiz şey; çocuğun kaba motor becerilerinin yeterince gelişmemiş olması. Bu tür çocukların kasları zayıf oluyor, denge problemleri yaşıyorlar. Dokunma hassasiyetinden tutun da konuşma problemi, gecikmiş konuşma ortaya çıkabiliyor. Okulda akranlarıyla uyum problemi yaşayabiliyor, kalem tutma becerilerine kadar olumsuz yönde etkileniyor. Yaşına uygun hareketlere ve oyunlara ‘yapamıyorum’ ‘beceremiyorum’ gibi tepkiler veriyorlar.
Oyun odaları sadece duyu problemleri yaşayan çocuklar için değil, çocuklarının bu tür problemler yaşamadan sağlıklı bir şekilde büyümesini isteyen aileler tarafından da tercih ediliyor. Bebeklikten itibaren kaba motor becerileri ile gelişen çocuklar duyu problemleri yaşamıyor, sağlıklı bir şekilde büyüyorlar.
Oyun Odalarında Neler Var?
Oyun odasında en çok tercih edilen oyun gereci; renkli plastik taşların duvara monte edilmesiyle oluşturulan tırmanma duvarı. Çocuk burada sağ ayağımı hangi taşa koymalıyım, sol elimle hangisini tutmalıyım, sol ayağımı hangisine basmalıyım diye plan yaparken hem sağ sol dengesi ve kasları gelişiyor, hem de plan ve strateji yapmayı öğreniyor. Beyin gelişimi aslında buralarda başlıyor. Bu da problem çözme becerisine, muhakeme yeteneğine, sebep-sonuç ilişkisine kadar bir çok alanda kişisel gelişimine katkı sağlıyor.
Çocuğun sıkılmaması için tırmanma duvarı oyunlaştırılabilir. Aile çocuğun tırmanabileceği yükseklikle ilgili hedefler koyabilir. Bir bant yapıştırılır. ‘Hadi bakalım bu bandı buradan alalım. Buraya kadar tırman’ denilebilir. Hedefe ulaştıkça çocuğun özgüveni gelişiyor.
Çocukların odalarında görmek istediği ve çok sevdiği bir başka oyun gereci trambolin. Trambolinde zıplarken çocuğun denge yeteneği gelişiyor. Yükseklik korkusunu yeniyor.
Salıncak da bir başka hareketli oyun gereci. Daha oyun odaları keşfedilmeden evlerin tavanlarına, balkonlara kurulan salıncak, çocuğun denge ve koordinasyonunu geliştiren en temel materyal aslında. Bebeklikten itibaren her yaşa uygun salıncak modelleri bu sistemi geliştiriyor.
Çocuğun sürekli tek başına sallanıp bıkmaması için ailelere önerimiz salıncakla çeşitli oyunlar geliştirmeleri. Salıncaktayken top at- yakala yapılabilir. Salıncağın karşısındaki hedefe bir şey atabilir, salıncaktayken bir kovaya basket atmaya çalışabilir. Bu tür oyunlarda çocuk hem dengede kalmaya hem de bir etkileşime cevap vermeye çalışıyor. Böylece aynı zamanda el göz koordinasyonu gelişiyor. Yani çocuklar aslında oyunun her aşamasında gelişiyor.Öte yandan anne ya da babayla etkileşim temelli oyun oynamış ve kaliteli zaman geçirmiş oluyor.
Uzmanların oyun odası için önerilerinden biri de pilates topu. Topun üzerinde oturmak bile çocuğa fayda sağlıyor. Altında hareket halinde yumuşak bir doku var, odaklanması gerekiyor. Zihin sürekli uyaran alıyor, gövde kontrolünü sağlamaya çalışıyor. Küçük bir bebeği bile pilates topu üzerine yatırıp topu hareket ettirdiğinizde bir süre sonra kollarını iki yana açarak denge kurmayı öğreniyor. Kısacası pilates topu çocuğun gelişimine çok şey katıyor. Örneğin ders çalışırken daha iyi odaklanmasını sağlıyor. Çünkü sürekli bir uyarıcı var.
Bunların dışında oyun çadırı, kaydırak, sünger rampa gibi oyun gereçleri de çocuk odalarında tercih ediliyor. 3 yaş altı çocuklar için en çok tercih edilen oyun gereci ise top havuzu.
Çocuğun İhtiyacına Göre Oyun Odası
Oyun odaları çocukların hayatını renklendiriyor. Odanın albenisi artıyor. Çocuk yatağının üzerinde zıplayacağına trambolinde zıplıyor. Duvara tırmanıyor, salıncakta sallanıyor, topla oynuyor. Evinin içerisinde enerjisini atabileceği bir ortam oluşuyor. Bir arkadaşı geldiğinde odasında daha güzel eğleniyor.
Oyun odasını kurarken yatağın, çalışma masasının yeri, odanın büyüklüğü gibi etkenleri dikkate alıyoruz. Az maliyetle odayı ne şekilde dönüştürebiliriz diye ailesiyle karşılıklı konuşup çocuğun sevdiği oyunlara ve ilgi alanlarına, yönelik odasını dizayn ediyoruz.
Biz aslında çocukların eğleneceği keyifli alanı bilinçli bir şekilde oluşturuyoruz ama bu esnada gelişimine de muazzam katkılar sağlanmış oluyor.
Çocuğun hayatına bilinçli bir şekilde müdahale etmek aileyle iş birliği yaparak keyifli bir alan oluşturmak bize de aslında keyif veriyor.
Tabii ki ailelerimizin çocuklarını çok erken yaşlarda bir spora yönlendirmeleri de çok ama çok kıymetli.”
