(AA) – Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl, 2. Abdülhamid’in orman yangınları nedeniyle mağdur olan Amerikan halkına gönderdiği yardımın belgesini Osmanlı Arşivleri’nde bulduklarını kaydetti.
Sağlık Bilimleri Üniversitesinden yapılan yazılı açıklamaya göre, Yıldız Arşivleri’nde bulunan Sadaret makamına yazılı evrakta, ABD’ye 300 Osmanlı lirasının gönderilmesinin Sultan 2. Abdülhamid’in emri olduğu ve emrin acilen yerine getirilmesi isteniyor. İkinci belgede ise New York Belediye Başkanının, 2. Abdülhamid’e gönderdiği yardım nedeniyle teşekkür ettiği belirtiliyor.
Erdöl, yardımın, Sultan 2. Abdülhamid’in insani diplomasiye verdiği önemin göstergelerinden biri olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
“Amerika 1894 yılında büyük bir orman yangını felaketi yaşar. Minnesota ve Wisconsin bölge halkı bu yangın nedeniyle zor günler geçirir. Yangın haberini alan dönemin Osmanlı Padişahı Cennetmekan Abdülhamid Han, bölge halkına insani yardım olarak 300 Osmanlı lirası gönderir. O gün o parayla İstanbul’un en gözde semti Bebek’te yaklaşık 60 orta halli ev alınabiliyordu. Abdülhamid Han’ın bu insani yaklaşımı sonrasında tüm Amerika gazetelerinde Abdülhamid Han’dan övgüyle söz edilmiştir. 2. Abdülhamid Han’ın yapmış olduğu bu insani yardımın belgelerini Osmanlı Arşivleri’nde bulduk ve kamuoyu ile paylaşıyoruz.”
2. Abdülhamid’in ve Osmanlı’nın yürüttüğü insani diplomasiyi bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sürdürdüğünü kaydeden Erdöl “Köken, inanç, dil ve meşrep ayrımı gözetmeden, sadece kendi vatandaşlarının değil, dünyada kendine uzanacak bir yardım eli arayan tüm mazlumların ve mağdurların yanında olan bir Cumhurbaşkanımız var. Sayın Cumhurbaşkanımız, mazlum milletlerin ortak değeridir. Abdülhamid Han dönemini iyi anlayıp bugün Sayın Cumhurbaşkanımıza sahip çıkmak necip milletimiz için tarihsel bir görevdir” değerlendirmesini yaptı.
Arşivden çıkan yazı şöyle:
“Amerika’nın kuzeybatı tarafındaki ormanların yanmasından dolayı zarar görenlere yardım için Osmanlı Hükümeti tarafından 300 lira gönderilmesi Sultan II. Abdülhamid’in emri gereğidir. Emir Maliye ve Hariciye Nezaretlerine tebliğ edilmiştir. Emrin acilen yerine getirilmesi hususunda yazılan 9 Eylül 1894 tarih ve 1775 numaralı Sadaret tezkeresi üzerine havale edildiği Muhasebe’den yazılan derkenardaki bilgi üzerine, söz konusu meblağın ödenmesi için Maliye Nezareti tarafından işlemde bulunulması tabiidir. Ancak Dahiliye Nezareti bütçesine dahil edilen atiyye tertibi bitmiştir. Bu yüzden bahse konu olan meblağın bu seneki bütçe açığına ve tertibi fazlasına ilave edilerek karşılanması hususunda izin vermenizi talep ediyoruz. 20 Eylül 1894”
Osmanlı’nın Washington Büyükelçiliğinden gönderilen ikinci belge ise “Washington Büyükelçiliğinden gelen 225 numaralı telgrafın tercümesidir. New York Belediye Başkanı, orman yangınlarında zarar görenlere yardım amacıyla Sultan 2. Abdülhamid tarafından ihsan edilen paradan dolayı teşekkürlerini padişah hazretlerine arz edip bildirmemi rica etti. Amerika gazetelerinin hepsi bu ihsandan bahsediyorlar.” ifadelerine yer veriliyor.
