Bugün, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin önemli olaylarından biri olan 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin 64. yıl dönümünü. Bu olay, Türk demokrasi tarihinde derin izler bırakmış ve siyasi yapıda köklü değişikliklere neden olmuştur.
27 Mayıs 1960 sabahı, Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bir grup subay, “Milli Birlik Komitesi” adı altında yönetime el koydu. Bu müdahale, Demokrat Parti hükümetine karşı artan rahatsızlıkların ve siyasi, ekonomik, toplumsal gerilimlerin bir sonucu olarak gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ve birçok Demokrat Parti yetkilisi tutuklandı ve Yassıada’da yargılandı.
Darbenin nedenleri arasında Demokrat Parti’nin otoriterleşen yönetim tarzı, ekonomik sıkıntılar, toplumsal huzursuzluklar ve ordu içindeki rahatsızlıklar öne çıkmaktadır. Özellikle 1957 seçimlerinden sonra Demokrat Parti’nin basına yönelik sansür uygulamaları, muhalefet partilerine baskılar ve demokratik hakların kısıtlanması, toplumda geniş bir kesimde tepkilere yol açmıştı. Aynı zamanda, ekonomik sorunlar ve üniversitelerdeki protestolar da hükümete karşı hoşnutsuzluğun artmasına katkıda bulunmuştu.
27 Mayıs darbesi sonrası, Türkiye’nin siyasi ve toplumsal yapısında önemli değişiklikler meydana geldi. Yeni bir anayasa hazırlanarak 1961’de kabul edildi. Bu anayasa, parlamenter sistemin güçlendirilmesi, yasama, yürütme ve yargı arasındaki dengelerin yeniden düzenlenmesi gibi birçok yenilik getirdi. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi kurularak yargı denetimi mekanizması güçlendirildi.
Bugün, 27 Mayıs 1960 darbesinin 64. yıl dönümünde, bu olayın Türk siyasi tarihinde bıraktığı izleri hatırlıyoruz. Demokrasiye yönelik bu müdahale, demokratik değerleri ve hukuk devleti anlayışı için önemli dersler barındırmaktadır. Geçmişin bu karanlık döneminden çıkarılacak en önemli ders, demokrasinin korunması ve güçlendirilmesi için her türlü baskıya karşı dirençli olunması gerektiğidir.
Demokrat Parti döneminde yaşanan olumlu ve olumsuz deneyimler, bugünün Türkiye’sinde demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü konularında daha bilinçli adımlar atılmasına vesile olmuştur. 27 Mayıs’ı anarken, demokrasinin kıymetini bir kez daha idrak ediyor ve geleceğe daha aydınlık bir perspektifle bakıyoruz.
