1972 yılında Francis Ford Coppola tarafından yönetilen ve Mario Puzo’nun aynı adlı romanından uyarlanan The Godfather (Baba) bir Amerikan suç filmidir.
1945’ten 1955’e kadar New York’ta yaşayan güçlü bir İtalyan mafya ailesinin hikâyesini anlatan film, eleştirmenler tarafından olağanüstü övgülerle karşılandı ve şu ödülleri aldı:
- En İyi Film Akademi Ödülü
- En İyi Yönetmen Akademi Ödülü (Francis Ford Coppola)
- En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü (Marlon Brando)
- En İyi Senaryo Akademi Ödülü (Mario Puzo ve Francis Ford Coppola)
Sinema tarihine önemli bir katkıda bulunan ve mafya filmleri türünün en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilen filmle ilgili bilinmesi gereken çok ilginç notlar var.
Bunlardan bazıları şunlar:
- Marlon Brado ile makyaj sanatçısı Dick Smith arasındaki işbirliği sayesinde uygulanan yaşlandırma makyajı ve özel diş protezleri Don Corleone’ye hayat verdi. Paramount stüdyolarının yöneticileri bu test sayesinde sıcak bakılmayan Marlon Bradon’yu kabul ettiler.
- Jack Nicholson, Dustin Hoffman, Warren Beatty, Martin Sheen ve James Caan aktörler, Michael Corleone’nin rolü için seçmelere katıldılar. Elvis Presley’in de bu rolü istediği ancak seçmelere katılmadı. Sicilya kökenli olması sebebiyle, Coppola rolün daha önce büyük filmlerde oynamamış Al Pacino’ya verilmesi istemiş ancak yapımcılar buna karşı çıkınca, Coppola’nın çekimleri durdurma tehdidi sonrasında rol Al Pacino’ya verildi.
- Bir dönem fazla ünlü olmayan Robert De Niro ise Michael, Sonny, Carlo ve Paulie Gatto rolleri için seçmelere katıldı fakat rollerden hiçbirini alamadı. Ancak De Niro Baba 2’de genç Vito Corleone’yi oynadı ve bu rolüyle en iyi yardımcı erkek oyuncu dalında Oscar ödülünün sahibi oldu.
- Sylvester Stallone, Carlo Rizzi ve Paulie Gatto rolleri için seçmelere katıldı.
- Frank Sinatra, Cosa Nostra ile olan sözde bağları nedeniyle hayatından ilham alan Johnny Fontane karakterini canlandırmak için yapımcılara baskı yaptı ancak rolü alamadı.
- Film çekimleri başlamadan önce, yapımcı Albert S. Ruddy, Colombo ailesinin lideri olan Joseph Colombo ile görüştü ve iki adam bir anlaşmaya vardı. Anlaşmaya göre “Mafya” ve “Cosa Nostra” ifadeleri senaryoda yer almayacak veya filmde söylenmeyecekti.
- Marlon Brando’nun beyaz bir kediyle koltuğunda oturduğu açılış sahnesindeki söz konusu kedi stüdyoda dolaşıyordu ve son anda yönetmen tarafından Brando’nun kollarına verildi.
- James Caan, mülkün girişinde muhabirin kamerasını kırdığı an tamamen doğaçlama. O yüzden sahnede duyulan korku çok gerçekçi.
- Paulie Gatto’nun idam edilmesinin ardından Richard S. Castellano (Clemenza), “Havai fişekleri bırakın, cannoli’si alın!” sözü tamamen doğaçlamadır.
- Coppola, filmde kısa rolü olan ancak profesyonel olmayan oyuncu olan Lenny Montana’nın (Luca Brasi) deneyimsizliğinden ve çekimler esnasında sinirli olmasından özel olarak yararlandı.
- Lenny Montana New York mafyası için çalışan gerçek bir tetikçiydi. Colombo ailesinin bir üyesinin hizmetindeydi.
- Filmin konseptine ve çekime göz atması için çekimleri yakından takip eden Lenny Montana iri cüsseli olması sebebiyle yapımcı Albert S. Ruddy tarafından kısa rol için uygun görüldü.
- Lenny Montana’nın eski profesyonel güreşçi olması, filmin en zor özel efektlerinden birini çözmeyi mümkün kıldı. Luca Brasi’nin Sollozzo ve Tattaglia ile müzakere sırasında boğulduğu sahnede yüze boğulmanın mor rengini ve şişme özelliğini kazandırmak için çeşitli makyaj denemeleri yapıldı, ancak hiçbiri ikna edici olmadı. Lenny Montana, güreş kariyeri sırasında öğrendiği, kafaya kan pompalamak için tensör kaslarına etki etmekten oluşan bir tekniği kullandı ve sahneye gerçeklik kazandırdı.
- Michael ve Kay’in masasının arkasında oturarak repliklerinin provasını yapan Lenny Montana’nın bu sahnesini doğaçlama çeken yapımcı, sahneyi filme uyarladı.
- Coppola, filmin sonundaki vaftiz sahnesinde Connie ve Carlo’nun yeni doğan oğlu Michael Francis Rizzi rolünde kendi kızı Sofia’yı öne çıkardı.
- Filmin en çarpıcı sahnelerinden biri, yapımcı Jack Woltz’un yatağında kesik at kafasının bulunduğu sahnede at kafasının gerçek olmasıdır. Filmin yayınlanmasından sonra hayvanları koruma grupları bu sahnenin yer almasını protesto etse de, Coppola, atın kafasının kendisine bir köpek maması şirketi tarafından teslim edildiğini ve hiçbir atın özellikle çekim amacıyla öldürülmediğini açıklamıştır.
- Jack Woltz rolünü üstlenen John Marley’in yatağında yattığı sahnede gerçek at kafası kullanıldıpından haber yoktu. Bu sebeple kafanın gerçek olduğunu görmesi sonrası attığı çığlıklar daha gerçekçi olmuştur.
- Don Vito’ya yönelik suikast girişimi, Gambino ailesinin patronu Francesco Scalice’nin 17 Haziran 1957’de New York’ta 2380 Arthur Bulvarı’ndaki bir meyve tezgahının önünde yaptığı suikast girişimine dayanmaktadır.
- Sonny Corleone’nin Jones Beach Ücretli Geçiş Yolu’nda öldürüldüğü sahne Bonnie ve Clyde’ın son sahnesinden ilham alıyor ve James Caan’ın kostümü, 127 kurşun deliğiyle ve simüle edilmiş makineli tüfek ateşinde patlayan sahte kan torbalarıyla doluydu.
- Moe Greene’in gözünden vurularak öldürülmesi mafya babası Bugsy Siegel’in ölümünden esinlenilmiştir.
- Bu film vizyona girmesinden önceki mafya filmleri, yabancılardan oluşan marjinal bir suç dünyasını gösteriyordu. Bu filmle birlikte tam tersine, yozlaşmış bir topluma tepki olarak gangsterliği mafyanın bakış açısıyla sunuyor.
- Filmde Corleone ailesi son derece zengin ve güçlü olarak sunulsa da filmde fuhuş, yasadışı bahis, fahiş faizli krediler veya diğer haraççılık türlerine ilişkin hiçbir sahne yer almıyor.
- Filmin Nino Rota tarafından bestelenen orijinal müziği, daha önce 1958 İtalyan yapımı olan Fortunella için bestelenmiştir.
- Marlon Brando, filmdeki rolüne karşılık Oscar ödülünü kazandı ancak Kuzey Amerika sinemasının filmlerde Kızılderililere karşı muamelesine karşı olduğunu göstermek amacıyla ödülü reddetti.
- Baba filminden 35 bin dolar alan Al Pacino, şöhretinin zirve yapmasıyla, 1990 yılında çevrilen filmin üçüncü bölümünden 5 milyon dolar aldı.
