Avrupa’da yaşayan Türklerin Türkiye’deki gayrimenkul ve taşıt dışındaki mali varlıkları, Avrupa’da yerleşimci olunan ülkenin mali makamlarıyla otomatik olarak paylaşılacak.
AB ülkeleri tarafından imzalanan ve Türkiye’nin de bu yıl itibariyle onayladığı anlaşmaya göre, imzacı ülkeler, yurt dışında yaşayan vatandaşlarının finansal hesap bilgilerini, ek talep gerekmeksizin yerleşik olunan ülke ile her yıl paylaşıyorlar.
Vergi kayıp ve kaçaklarını önlemek amacıyla yapılan otomatik bilgi değişimi, mevduat ve saklama hesapları, düzenli ödeme ve nakdi değer sigorta sözleşmeleri ile ortaklık ve borç ilişkilerinden doğan bilgileri kapsıyor. Gayrimenkul ve taşıt bilgileri ise bilgi değişimi kapsamında değil. Buna göre, Avrupa’da yerleşimi bulunan bir Türk vatandaşının Türkiye’deki banka hesap numaraları, hesapların yıl sonu itibariyle mevcut bakiyesi, hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü gibi gelirler ya da hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirlerin toplam brüt tutarı bilgi değişimine tabi oluyor. Hesap hareketleri ise bilgi değişimine tabi değil.
Bilgi değişimi şu şekilde gerçekleştirilecek: Bankalar tarafından adresi veya iletişim bilgisi yurtdışında olduğu tespit edilen hesaplar, Türkiye’de Gelir İdaresi Başkanlığı(GİB)’na bildirilecek ve her yıl belirlenen takvim doğrultusunda ilgili ülkenin mali makamlarına bilgi paylaşımı yapılacak. Ayrıca bankalar dışında fonlar ve sigorta şirketleri gibi finansal kurumlardan da bilgi alınabilecek.
Otomatik bilgi değişimi ne zaman yapılacak?
Normal koşullarda bu yıl Eylül ayı sonunda yapılması planlanan otomatik bilgi değişimi, Covid-19 pandemisi nedeniyle Aralık ayı sonuna alındı. Türkiye bu yıl planlanan bilgi değişimi takvimi doğrultusunda 54 ülkeye bilgi gönderecek ve 71 ülkeden bilgi alacak. Bu yıl bilgi paylaşımı yapılacak Avrupa ülkeleri ise şöyle; Danimarka, Estonya, Finlandiya, Hırvatistan, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, İzlanda, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, San Marino, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan. Bu ülkeler ile paylaşılacak finansal bilgiler bir önceki yıl olan 2019 yılına ait olacak.
Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa ve Hollanda ile bu yıl bilgi paylaşımı yapılmayacak
Türkiye, 2019 yılına ait bilgilerin paylaşılacağı 2020 yılı otomatik bilgi değişimi takvimine, özellikle gurbetçilerin yoğun yaşadığı beş ülkeyi – Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, Hollanda- dahil etmediğini açıklamıştı. Buna göre ilgili ülkelerle geçtiğimiz yıla ait finansal varlıkların bilgisi paylaşılmayacak. Ancak gelecek yıldan itibaren bu ülkelerle de bilgi değişiminin başlaması bekleniyor.
Çifte vergilendirme yok ancak vergi farkı ödenebilir
Ülkelerin mali otoriteleri ve uzmanlar, eksik vergilendirmelerden doğacak cezai yaptırımlardan kaçınabilmek adına, kişilerin mali varlıkları otomatik değişime tabi olmadan önce vergi idarelerine başvuru yaparak finansal varlıklarını beyan etmelerini öneriyor. GİB, yayınladığı rehberde, otomatik bilgi değişiminin çifte vergilendirmeye yol açmayacağını ancak ülkeler arasında vergi oranlarının farklılaştığı durumlarda aradaki farkın ödenmesinin söz konusu olacağını belirtiyor: “Örneğin, Türkiye’de temettü gelirlerinden %10 oranında vergi kesintisi yapılıyor ve asıl yerleşik olunan (A) ülkesinde bu gelirlerden %15 oranında vergi alınıyor ise, aradaki farkın (A) ülkesine ödenmesi söz konusudur.”
Otomatik bilgi değişimi, sadece vergisel amaçlarla yapıldığından hesap bilgilerinin paylaşılması 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında değerlendirilmiyor. Dolayısıyla bu kanun ileri sürülerek bilgi değişiminin önüne geçmek mümkün değil.
Bu konuda yurtdışında veya Türkiye’de ücret karşılığı hizmet vermek üzere hiçbir avukat, danışman veya şirketin yetkilendirilmediğini belirten GİB, vatandaşların avukatlara ya da danışmanlık firmalarına verilerinin yurtdışına aktarılmasına rıza gösterilmediği yönünde vekaletname vererek otomatik bilgi değişimini engelleyemeyeceğini ifade ediyor.
Vatandaşlar, finansal bilgilerin otomatik bilgi değişimi hakkında obd@gelirler.gov.tr e-posta adresine soru ve önerilerini iletebilirler. Ayrıca GİB’na yazı ile başvurarak veya Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) aracılığıyla da daha detaylı bilgi almaları mümkün.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bu konuda hazırladığı rehbere ise buradan ulaşabilirsiniz.
Furkan Sevinç
