(AA) – Avrupa Birliği (AB) üyesi Bulgaristan’da, parlamento seçimlerinde Türk seçmenin oy kullanmasını zorlaştırmak için Türkiye’deki sandık sayısının azaltılması, oy kullanmak için Bulgaristan’a gitmek isteyen seçmenin sınırda engellenmesi ve sandık başında Kiril alfabesiyle dilekçe doldurma zorunluluğu getirilmesi tepki çekti.
Bulgaristanlılar yolsuzluk, sosyal adaletsizlik, ırkçı söylemler ve yabancı düşmanlığının yanı sıra Türkiye’den gelmek isteyen çifte vatandaşların engellenmesi tartışmalarının gölgesinde seçime gitti.
Türkiye’deki sandık sayısının azaltılması, oy kullanmak için Türkiye’den Bulgaristan’a geçmek isteyen çifte vatandaşların sınırda aşırı milliyetçi gruplar tarafından engellenmesi ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu, AB ülkeleri dışındaki ülkelerde oy kullanacak seçmene sandık başında Kiril alfabesiyle dilekçe yazma mecburiyeti getirilmesi gibi engellemeler çok sayıda Türk seçmenin oy kullanmasını zorlaştırdı.
AB’nin ekonomik olarak en geri durumdaki üyesi 7 milyonluk Bulgaristan’da dün yapılan parlamento seçimlerinde, Türkiye’de 136’dan fazla olan sandık sayısının 35’e düşürülmesi sabahın erken saatlerinde oy verme merkezleri önünde uzun kuyruklar oluşmasına yol açtı.
Türkiye’de sandık sayısının azaltması nedeniyle hafta sonu Bulgaristan’a giderek oy kullanmak isteyen çifte vatandaşlar, tüm sınır kapılarında ülkeye girişte saatlerce bekletildi. Bulgaristan sınır kapısı çıkışında aşırı sağ milliyetçi grupların eylem yapmasını gerekçe gösteren Bulgar polisi, Türkiye’den ülkeye araç girişine izin vermedi. Gümrük kapısı önünde bekleyen grup da Türk seçmenlerin, ülkelerindeki seçimlerde oy kullanmasını istemediklerini yönünde eylem yaptı. Sınırda saatlerce bekletilen Bulgaristan vatandaşı Türklerin birçoğu sınırdan yürüyerek geçmek zorunda kaldı.
Bulgaristan Merkez Seçim Kurulunun (ZİK) oy kullanma işlemlerinin başlamasına çok kısa süre kala AB dışındaki ülkelerde oy vereceklerin sandık başında Kiril alfabesiyle dilekçe doldurması şartı getirmesi de yurt dışındaki Bulgaristan vatandaşı binlerce seçmenin tepkisine neden oldu. Sandık başında doldurulması gereken bu dilekçeler, Kiril alfabesini bilmeyen Bulgaristan vatandaşlarının oy vermesini zorlaştırdı. Türkiye’deki sandık sayısını bu seçimde azaltan seçim kurulu, daha önceki seçimlerde söz konusu dilekçelerin doldurulması sırasında Kiril alfabesi bilmeyenlerin başkalarından yardım almalarına müsaade ediyordu.
Yurt dışında yaşayan Bulgaristan vatandaşlarının demokratik haklarını sınırlandırılan bu uygulama, Türkiye’deki binlerce çifte vatandaşın da oy kullanmasını güçleştirmesinin yanı sıra Türkiye’deki sandıklardan daha az sayıda oy çıkması sonucunu doğurdu.
“AB’nin savunduğu insan hakları değerleriyle bağdaşmıyor”
Bulgaristan’daki DOST Partisinin Merkez Karar Yönetim Kurulu (MKYK) üyesi Kamuran Ramis, Bulgaristan vatandaşlarının seçime katılımını zorlaştırmak için çeşitli engellemeler getirmesine ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Ramis, her seçmenin demokratik hakkı olan oy kullanma özgürlüğünün engellenmesi için hem Bulgaristan’da hem de Türkiye’de her türlü zorluğun çıkarıldığını anlatarak, şunları kaydetti:
“Seçmenin oy kullanmaması için getirilen bütün bu engellemeler AB’nin savunduğu insan hakları değerleriyle bağdaşmıyor. Hepsi bir olup DOST Birliğinin başarılı olmasını engellemeye çalıştı. Çok fazla şikayetimiz var. Özellikle en fazla çifte vatandaşın yaşadığı şehirlerden biri Bursa’da yüzde 70’ten fazla seçmen oy kullanamadan geri döndü. Bu hukuka aykırı.”
“Büyük şehirlerde çok kişi oy kullanamadan döndü”
Dost Birliği Koalisyonu İstanbul Koordinatörü Nazife Ahmedova da “Yapılan değişiklikler buradaki seçmenin oy kullanmasını engellemeye yönelik çalışmalardı. Akşam sandıklar kapandığında İstanbul, Bursa ve İzmir gibi büyük şehirlerde çok sayıda kişi oy kullanamadan geri döndü. 5-6 saat hiç usanmadan beklediler.” diye konuştu.
Uzun kuyruklar nedeniyle sırayı görüp oy kullanmaktan vazgeçen kişi sayısının da çok fazla olduğunu dile getiren Ahmedova, dilekçe doldurma işleminin de seçmeni oldukça yavaşlattığını anlattı.
DOST Birliğine engelleme
Bulgaristan’da Nisan 2016’da kurulan ve Türkler ile Müslümanların oylarına talip olan Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar (DOST) Partisinin, Hürriyet ve Şeref Halk Partisi (HŞHB) ile kurduğu DOST Birliği seçim süreci boyunca birçok zorluk ve engellemelerle karşılaştı. ZİK, DOST Birliğinin parlamento seçimleriyle ilgili hazırladığı Türkçe klibi yasaklamıştı.
Kurul, daha önce DOST Birliğinin hazırladığı, Türkiye’nin Sofya Büyükelçisi Süleyman Gökçe’nin göründüğü başka bir klibe de yasak getirmişti.
