(AA) – Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzm. Dr. Aydan Hajdini Erenel, kurban kesiminin olumsuz psikolojik etkilerinden kaçınmak için 7 yaş altındaki çocukların kesilme eylemine tanıklık etmelerinin uygun olmayacağını bildirdi.
Erenel, Kurban Bayramı ve çocuk psikolojisine ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, Kurban Bayramı’nın dini bayramlar içinde çocuklara anlatması en karmaşık konulardan biri olduğunu, ebeveynlerin her bayram “Anne, neden hayvanı kestik?”, “Koyunun boynundan akan ne?” ve “Onun anne, babası yok mudur?” sorularıyla karşı karşıya kaldığını hatırlattı.
Ebeveynlerin bu soruları çocukların gelişim dönemlerine göre ciddiye alarak doğru bir şekilde yanıtlaması gerektiğini vurgulayan Erenel, şunları kaydetti:
“Gelişim dönemlerine bakıldığında çocukların 7 yaşından itibaren somut ve mantıklı düşünmeye başladığı ve 11 yaşından itibaren ise somut düşünmenin yerini soyut düşünmeye bıraktığı görülmektedir. Bu durum dikkate alındığında, çocukların ölüm kavramını ancak 11 yaşından sonra anlamaya başladığı söylenebilir. Gelişim süreci göz önüne alındığında aileler ölüm ve kurban edilme konusunu çocuklarına yaşına uygun ve doğru bir dille anlatmalıdır. Aksi takdirde bu konular çocuklarda kaygıya neden olabilir.”
“Çocuk 7 yaşından büyük de olsa kurban kesimine tanıklık etmek istemiyorsa zorlanmamalıdır”
Aydan Hajdini Erenel, kurban kesiminin olumsuz psikolojik etkilerinden kaçınmak için 7 yaş altındaki çocukların kesilme eylemine tanıklık etmelerinin uygun olmayacağını belirterek, “Çocuk 7 yaşından büyük de olsa ve kurban kesimine tanıklık etmek istemiyorsa bunun için zorlanmamalıdır. Ayrıca, görmek istemeyen çocuğa korkak olduğu söylenmemeli ve duyguları ile dalga geçilmemelidir.” ifadelerini kullandı.
Yapılan bir çalışmada Türkiye’deki ailelerin hayvanların kurban edilmesi ile ilgili konularda çocuklarına yeterli ve doğru bilgi vermediğinin belirlendiğini kaydeden Erenel, çocuklar ve yetişkinlerin ölümü aynı şekilde algılamadığını, çocukların ölümle daha zor başa çıktığını vurguladı.
Bazı ailelerin kurbanlık hayvanı bayramdan önce temin ettiğini, evin bahçesinde ya da müsait bir noktada birkaç gün besleyerek beklettiğini hatırlatan Erenel, geçen sürede çocukların kesilecek hayvanla arasında duygusal bağ kurulacağına işaret etti. Erenel, devamla şu görüşleri dile getirdi:
“Bayram sabahı uyandığında herhangi bir açıklama yapılmadan hayvanın yerinde olmadığını görmesi uygun bir durum olmayacaktır. Bunun yerine, önceki günlerde hayvanın orada neden olduğunu, ne amaçla kullanılacağını yaşına göre uygun bir dille doğruyu söyleyerek anlatmak gerekir ve çocuk bu konuda tepkili ise ve duygusal açıdan etkilenmiş görünüyorsa 7 yaşından büyük de olsa kesimine tanıklık etmesi uygun değildir. Çocukların mezbahanelere götürülmesi de travmatik etkilere neden olabilir, bu konuda da temkinli davranılmalı.”
Erenel, çocuğun 7 yaşından küçük olması halinde bayramın ve kurbanın anlamını açıklarken, sorularına cevap verirken ebeveynlerin oyunlardan, oyuncak hayvanlardan yararlanabileceğini belirterek, “Kurban kesimini çocuğunuza balık avlama örneğini kullanarak açıklayabilirsiniz. Böylece sadece kurbanlık hayvanı değil, farklı hayvanların da benzer amaçlar için kullanılabileceğini anlatmış olursunuz.” ifadesini kullandı.
