(AA) – Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) darbe girişimine tepki gösteren çok sayıda ülkeden hükümete destek mesajları geldi.
Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Martin Schulz, FETÖ’nün darbe girişimin başarısız olmasının ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Türkiye’de hukuk kaidesine dönülmesini memnuniyetle karşıladığını belirtti.
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras da, darbe girişiminde Yunanistan’ın Türkiye’nin yanında yer aldığını belirtti. Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Çipras, “Türkiye’deki gelişmeleri yakından izleyen Yunan hükümeti ve halkı, güçlü bir şekilde demokrasi ve anayasal düzeni destekliyor.” ifadelerini kullandı.
Çin, FETÖ’nün darbe girişimine tepkisini, yazılı açıklamayla ortaya koydu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lu Kang’ın açıklamasında “Türkiye’deki durumu yakından takip ediyoruz ve umarız Türkiye en kısa sürede düzen ve istikrara geri kavuşur.” ifadeleri yer aldı.
Endonezya Devlet Başkan Yardımcısı Yusuf Kalla, FETÖ’nün darbe girişimine karşı Türk hükümetini ve demokrasisini desteklediklerini söyledi. Kalla, Türkiye’deki darbe teşebbüsünün endişe verici olduğunu belirtti.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Başkanı Pedro Agramunt, darbe girişiminde Türkiye’nin demokratik kurumları ve yöneticilerini desteklediklerini bildirdi. Konseyden yapılan yazılı açıklamada, Agramunt’un, Türkiye’de demokratik kurumlar ve Avrupa Konseyi standartlarına saygı çağrısı yaptığı belirtilerek, “Türkiye üye ülkemiz ve Türkiye’nin demokratik kurumlarını ve yöneticilerini destekliyoruz.” ifadesi kullanıldı.
Demokratik yollarla seçilmiş bir hükümetin zorbalıkla değiştirilmeye çalışılmasının kabul edilemez olduğunun altı çizilen açıklamada şiddet olayları kınandı. Açıklamada, “Şimdi önemli olan, düzeni sağlamak, sükunet ile demokratik kurum ve prensipleri savunmaktır. AKPM ve tüm Avrupa Konseyi kurumları, destek için Türkiye’nin yanındadır.” ifadesine yer verildi.
Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, “Türkiye’de temel demokratik düzeni şiddet yoluyla değiştirmeyi amaçlayan her türlü girişimi” en sert şekilde kınadı.
Steinmeier, yaptığı yazılı açıklamada, terör örgütü FETÖ’nün darbe girişimine tepki göstererek, demokrasiye ve anayasal düzene saygı gösterilmesini istedi. Son gelişmelerin derin endişeye yol açtığını belirten Steinmeier, “Türkiye’de temel demokratik düzeni şiddet yoluyla değiştirmeyi amaçlayan her türlü girişimi en sert şekilde kınıyorum. Tüm ilgili taraflara, Türkiye’deki demokratik düzene saygı duymaları, anayasal düzene uymaları çağrısında bulunmak istiyorum.” ifadesini kullandı.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, FETÖ’nün darbe girişimi kınandı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “Ukrayna, Türkiye Cumhuriyeti halkını ve demokratik, seçilmiş yönetim organlarını kararlı bir şekilde destekliyor” ifadesi kullanıldı. Cumhurbaşkanı ve hükümetin hızlı şekilde Türkiye’de düzeni ve istikrarı sağlamasının umut edildiği belirtilen açıklamada, “Suçluların saldırısı sonucu hayatını kaybedenlere içtenlikle başsağlığı diliyoruz” değerlendirilmesi yer aldı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, darbe girişimini sert şekilde kınadı. Azerbaycan’ın Türkiye devletinin ve Türk milletinin her zaman yanında olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Aliyev, Türk vatandaşlarının demokratik yolla seçtiği iktidarı sonuna kadar desteklediklerini ifade etti.
Aliyev, Türkiye’deki darbe girişiminin, alınan önlemlerle başarısız olmasından memnuniyet duyduğunu vurgulayarak, “Kardeş ülkede kısa sürede durumun normale döneceğinden eminim” dedi.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, silah zoruyla Türkiye’nin demokratik kurumlarını yıkmak için yapılan tüm girişimleri kınadıklarını bildirdi. Trudeau, açıklamasında, “Tüm Kanadalıların adına, Türkiye’de yaşanan olaylarla ilgili kaygılarımızı ifade etmek istiyorum. Tüm taraflara itidal çağrısında bulunuyoruz. Kanada, Türk demokrasisinin muhafazasını destekler.” ifadesine yer verdi.
Dışişleri Bakanı Stephane Dion da yaptığı yazılı açıklamada, Kanada’nın demokratik bir Türkiye’yi desteklediğini belirtti. Dion, Türk demokrasisini şiddet kullanarak yıkmak isteyen grupların derhal bu girişimlerini durdurması ve şiddet içeren eylemlerden kaçınması gerektiğini kaydetti.
Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, FETÖ’nün darbe girişimiyle ilgili “Türkiye’deki barış ve istikrar bizim için birincil önem taşır.” açıklamasında bulundu. Plevneliev, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin, Bulgaristan’ın hem komşusu, hem de stratejik ortağı olduğunun altını çizerek, Türkiye’de hem barış ve istikrarın hem de insan haklarının önemli olduğunu belirtti. Plevneliev, Türkiye’deki her türlü şiddet eylemlerini kınadığını, Bulgaristan’ın bu ülkenin demokratik yoldan seçilmiş kurumlarına tam destek verdiğini kaydetti.
Avusturya Başbakanı Christian Kern, Türkiye’deki darbe girişimi ile ilgili olarak “Hukuk devletinde güç kullanılması çözüm değil.” dedi. Kern, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, FETÖ’nün darbe girişiminde hayatını kaybedenler için başsağlığı dileğinde bulundu. Hukuk devletinde şiddetin kabul edilemeyeceğini belirten Kern, vatandaşların özgürlüğü ve güvenliği için hukukun üstünlüğü ve demokratik seçimlere saygı gösterilmesi gerektiğini belirtti.
Dışişleri Bakanı Sebastian Kurz ise insan hayatının korunması, hukukun ve demokrasinin üstünlüğüne saygı için “anayasal düzene geri dönülmesi” çağrısı yaptı. Kurz, Türkiye’deki zor ve gergin siyasi durum nedeniyle endişeli olduğunu belirtti.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzetbegovic, darbe girişimini “hain bir plan” şeklinde nitelendirerek kınadı. Başkent Saraybosna’da düzenlenen basın toplantısında konuşan İzetbegovic, Türkiye’de durumun kontrol altına alındığını belirterek, “Hedeflenenin tam tersi olacak, yaşananlar belli başlı sıraları temizleyecektir. Kimin güvenilmez olduğu ortaya çıkmıştır.” dedi.
İzetbegovic, FETÖ’nün darbe girişimini “hain bir plan” şeklinde nitelendirerek, toplumda kaos oluşturulmaya çalışıldığını söyledi.
Bosna Hersek Bakanlar Konseyi Başkanı Denis Zvizdic, FETÖ’nün darbe girişimine tepki gösterdi. Zvizdic, Başbakan Binali Yıldırım’a gönderdiği mesajında, demokrasinin hiçbir şekilde darbeyle sağlanamayacağına işaret ederek, “Türkiye, tüm dünya için önemli bir stratejik konuma sahiptir. Bu bağlamda, Türkiye’nin istikrarı hem bölge hem de dünya politikası için önemlidir.” ifadelerine yer verdi.
Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, FETÖ’nün darbe girişiminin terör faaliyeti olduğunu söyledi.
Szijjarto, düzenlediği basın toplantısında, Macaristan hükümetinin Türkiye’de gerçekleştirilmeye çalışılan darbe girişimini en sert biçimde kınadığını belirtti. “Bu darbe girişimi, uygulanış biçimi ve hayatını kaybedenlerin sayısına bakarak bir terör faaliyeti olarak da adlandırabilir” diyen Szijjarto, demokratik seçimlerle yönetimde bulunan Türk hükümeti ve Cumhurbaşkanı ile dayanışma içinde olduklarını ifade etti.
İran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, FETÖ’nün darbe girişimini kınadı.
Darbe girişiminin başından beri Türk yetkililerle yakın temas halinde olduklarını belirten Şemhani, “Siyasi değişimin en temel ölçüsü, halkın istek ve iradesinin kendisidir. İran, Türkiye’nin meşru hükümetini destekleyerek bu ülkedeki istikrar ve güvenliği hedef alan her türlü girişimi halkın çıkarlarına aykırı kabul edip, karşısında duruyor.” ifadesini kullandı.
Belçika Başbakanı Charles Michel, FETÖ’nün darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasından memnuniyet duyduklarını bildirdi.
Michel, yaptığı yazılı açıklamada, Belçika hükümetinin Türkiye’nin demokratik kurumlarına destek verdiğini vurguladı. “Darbe girişiminin sona ermesinden memnuniyet duyuyoruz.” ifadesini kullanan Michel, hukuk kaidesi ve anayasal düzene saygı gösterilmesi gerektiğini belirtti.
Irak Meclis Başkanı Selim el-Cuburi yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) binasına yönelik saldırıyı kınadı. Cuburi açıklamasında, “Meclise saldırmak ülkenin en yüksek yasama yetkisinin prestijine saldırmak demektir. Anayasal ve hukuki meşruiyete saygı duyulması gerekiyor.” ifadesini kullandı.
Irak Dışişleri Bakanı İbrahim el-Caferi de darbe girişiminin engellenmesinin ardından yaptığı yazılı açıklamada Türk devlet kurumlarının muhafaza edilmesi gerektiğini belirtti.
Muttehidun Bloku lideri Usame en-Nuceyfi de FETÖ’nün darbe girişimini kınayarak Türk halkına destek mesajı verdi. Sünni lider, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Kaba kuvvete güvenmek mazide kaldı. Herhangi bir bahaneyle halkın iradesini ve demokrasiyi yok saymak maskaralıktır. Halk ve seçilmiş liderler, bu girişimi başarısızlığa uğratarak, bir kez daha halkın iradesinin başarısızların maceralarından daha güçlü olduğunu gösterdi. Muttehidun Bloku olarak dost Türk halkının iradesini ve demokratik meşruiyeti destekliyoruz.”
Etiyopya hükümet sözcüsü Getachew Reda, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülkesinin, Türk halkının ve demokratik seçimle iş başına gelmiş Türk hükümetinin yanında olduğunu belirtti. Reda, Etiyopya’nın demokrasiye karşı her türlü darbenin karşısında yer aldığını vurguladı.
Cibuti Cumhurbaşkanı Sözcüsü Necib Ali Tahir de ülkesinin Türkiye’deki darbe girişimini kınadığını belirterek, “Cumhurbaşkanımız, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk halkına yolladığı destek mesajında ülkesinin her türlü darbeyi reddettiğinin altını çizdi.” dedi.
Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Nkosazana Dlamini Zuma da Ruanda’nın başkenti Kigali’de AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’deki darbe girişimini kınayarak, birliğin Türk halkıyla dayanışma içinde olduğunu kaydetti. “Afrika Birliği, Türk demokrasisine saygı gösteriyor.” diyen Zuma, birliğin, Türk halkının demokratik seçimle göreve getirdiği parlamento ve hükümeti desteklediğini ifade etti.
Lübnan’daki Müstakbel Hareketi lideri ve eski Başbakan Saad Hariri yaptığı yazılı açıklamada, Türk halkıyla dayanışma mesajı vererek, “Türkiye’nin selameti ve halkının kazanımları, bölge halklarıyla, İslam aleminin güvencesidir.” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, askeri darbe girişimi karşısındaki tutumundan övgüyle söz eden Hariri, açıklamasında, “Durumun normale dönmesi ve ülkenin Erdoğan’ın liderliğinde güvenli bir limana ulaştırılmasından duyduğumuz mutluluğu dile getirmek isteriz.” değerlendirmesi yaptı.
Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vucic, yaptığı basın toplantısında başta Türkiye olmak üzere Ortadoğu ve Avrupa ülkelerinde en kısa sürede barış ve istikrarın sağlanacağına inandığını belirterek, “Türkiye gibi büyük ve güçlü bir ülkenin karşı karşıya kaldığı tüm sıkıntıların üstesinden geleceğine inanıyorum.” dedi.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama da yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin böylesine zor geçen bir geceden başarıyla çıkmış olmasından mutluyum.” ifadelerini kullandı.
Kosova Başbakanı İsa Mustafa ise Kosova’nın Türkiye hükümetini desteklediğini belirterek, “Demokratik toplumlarda halk tarafından iktidara getirilenler devleti yönetir. Türkiye’deki durumun en kısa zamanda istikrara kavuşmasını ve artık masum insanların kurban olmamasını diliyorum.” ifadelerini kullandı.
Suriye muhalefeti, FETÖ’nün darbe girişimine karşı Türk hükümetini ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı destekledilerini açıkladı.
Suriye geçici hükümeti tarafından yapılan açıklamada, Başbakan Dr. Cevad Ebu Hatab ve tüm bakanlarının Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve demokratik yollarla seçilmiş hükümetin yanında yer aldıkları vurgulandı. Açıklamada, “Bölge ülkelerinin desteğiyle kalkışılan darbeye karşı, Allah, dost Türk halkını ve hükümetini korusun.” ifadesi yer aldı.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonundan (SMDK) yapılan yazılı açıklamada da Türk halkının, darbe girişimine karşı demokrasinin yanında yer almasından övgüyle söz edildi. SMDK’nın açıklamasında şu ifadeler kullanıldı:
“Demokrasi ve özgürlüğünün değerini bilen ve meyvelerini toplayan Türk halkı, askeri yönetim getirerek Türkiye’yi onlarca yıl geriye götürmeye çalışan bir grup darbecinin ümitsiz girişimine müsaade etmeyecektir. Türkiye’deki hükümet ve siyasi partiler ülkedeki demokrasinin devamına muktedir olduğunu göstermiştir. Biz, Suriye halkının temsilcisi SMDK olarak, Türk kardeşlerimizin mukavemetini tebrik ediyoruz. Türk halkının liderleri ve kadroları ile meydana getirdiği iradeyi saygıyla takdir ediyoruz. Türk halkı ve yöneticileri ülkeleri için çok köklü ve önemli başarılar gerçekleştirmiştir.”
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), FETÖ’nün darbe girişimine tepki gösterdi.
AGİT Dönem Başkanı ve Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ile AGİT Genel Sekreteri Lamberto Zannier tarafından yapılan ortak yazılı açıklamada, darbe girişimi kınandı. Türkiye’deki askeri darbe girişiminden “derin kaygı” duyulduğu belirtilen açıklamada, demokratik kurumlara saygılı olunması çağrısı yapıldı.
Steinmeier, Türkiye parlamentosunda temsil edilen siyasi partilerin, demokratik ilkelere bağlılıklarını bildirmelerinin cesaretlendirici olduğu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Türkiye’deki demokratik düzeni güç yoluyla değiştirmeye yönelik herhangi bir girişimi, en güçlü şekilde kınıyorum. Türkiye’nin demokratik kurumları ve anayasal düzenine saygı gösterilmek zorundadır. Sorumluluk taşıyan herkes, hukukun üstünlüğüne ve demokrasinin kurallarına bağlı kalmak, daha fazla kan dökülmesini önlemek zorundadır.”
Zannier ise hükümete ve demokratik kurumlara itidal çağrısında bulundu. Türkiye’ye destek vermeye hazır olduklarını bildiren Zannier, “Hukuk devleti, demokrasi, insan haklarına saygı ve basın özgürlüğü önde tutulmalıdır.” ifadesini kullandı.
Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov, FETÖ’nün silahlı kalkışmasının kabul edilemez olduğunu bildirdi. Memmedyarov, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu arayarak, FETÖ mensuplarının darbe girişimininden duyduğu rahatsızlığı aktardı. Türk halkının demokratik yolla seçtiği hükümete karşı bir grubun darbe girişiminde bulunmasının kabul edilemez olduğunu vurgulayan Memmedyarov, Türk halkının meydanlara çıkarak, demokratik yolla seçtiği iktidara sahip çıktığına işaret etti.
Memmedyarov, Azerbaycan’ın her zaman Türkiye’nin yanında olduğunu bildirdi.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault, FETÖ’nün darbe girişimini kınadıklarını bildirdi. Ayrault, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin, anayasal ve demokratik düzene darbe girişimiyle karşı karşıya kaldığını belirtti. Fransa’nın, bu darbe girişimini en sert şekilde kınadığını kaydeden Ayrault, “Fransa olarak Türkiye’de çok hızlı bir şekilde sükunetin tekrar sağlanmasını diliyor, ülkenin bu demokrasi sınavından başarıyla çıkmasını umut ediyoruz.” ifadesini kullandı.
Ayrault, Türk halkının, canı pahasına sergilediği cesaret ve onurlu mücadelesinin takdire şayan olduğunu vurguladı.
İtalya Dışişleri Bakanı Paolo Gentiloni, FETÖ’nün darbe girişiminin püskürtülmesini memnuniyetle karşıladı. İtalya Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Gentiloni, kurumların savunması ve halkın seferberliğinin üstünlüğünden duyulan memnuniyeti ifade etmek için Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.” ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, Çavuşoğlu’nun “teröristçe” diye tanımladığı darbe teşebbüsünün başarısızlıkla sonuçlandığını onayladığı da belirtildi.
Avrupa Birliği (AB), FETÖ’nün püskürtülen darbe girişimini kınadı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn, ortak yazılı açıklama yaptı.
“Türkiye’deki darbe girişimlerini kınıyor ve Türkiye’nin demokratik kurumlarına olan tam desteğimizi yineliyoruz.” ifadesi kullanılan açıklamada, Türk yetkilileri ile irtibat halinde olunduğu ve durumun yakından takip edildiği kaydedildi. Ölümlerden üzüntü duyulduğu belirtilen açıklamada, daha fazla can kaybının önüne geçilebilmesi için sorumlu davranılması ve şiddet kullanılmasına son verilmesi istenerek, “AB, Türkiye ve halkıyla dayanışma içinde.” ifadesine yer verildi.
Slovakya’da, Başbakan Robert Fico, Dışişleri Bakanı Miroslav Lajcak ve İçişleri Bakanı Robert Kalinak, Türkiye’ye destek mesajlarında FETÖ’nün darbe girişimini kınadı.
Başbakan Fico, Slovakya Haber Ajansı’na (TASR) yaptığı açıklamada, ”Dünya liderleri, Avrupa Birliği’nin (AB), demokratik yollarla seçilmiş Türk hükümetini ve Cumhurbaşkanını desteklemesi gerektiği konusunda hemfikir.” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Lajcak, Slovakya’nın özgür seçimlerle yönetime gelen Türk hükümetine desteğinin tam olduğunu belirtti. İçişleri Bakanı Kalinak, Türkiye’deki darbe girişimini en sert biçimde kınayarak, ”Slovakya, Türkiye’deki demokratik adımları destekliyor ve darbe girişimini sert biçimde kınıyor. Türkiye, AB’nin çok önemli bir ortağı ve küresel açıdan da önemli bir ülke.” şeklinde konuştu.
Fas Başbakanı Abdulillah Benkiran, FETÖ’nün darbe girişimini “utanç verici bir eylem” şeklinde nitelendirerek seçilmiş iradeye sahip çıkan Türk halkını tebrik etti.
Benkiran, Fas Adalet ve Kalkınma Partisi Başkanı olarak imzaladığı açıklamada, “Türk halkını, seçilmiş iradeyi, darbe karşıtı siyasi parti liderlerini ve emniyet güçlerini darbe girişimine karşı gösterdikleri çabadan dolayı kutluyoruz. Darbecilere karşı kazanılan bu büyük zaferle istikrar, demokrasi ve özgürlük kazandı.” ifadelerini kullandı.
Türk halkının canı pahasına demokrasiye sahip çıkmasından övgüyle söz eden Benkiran, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Kahraman Türk halkı, polisiyle, güvenlik güçleriyle büyük bir sorumlulukla darbe girişimini reddederek bu utanç verici eylemi sonlandırmıştır. Tanklara ve kurşunlara göğüslerini siper ederek canı pahasına meclisini, askeri binaları, kamu kuruluşlarını ve emniyet merkezlerini koruyan Türk halkı, ülkesine karşı büyük bir sadakat örneği göstermiştir.”
Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bujar Nishani, Türkiye’de demokratik yollarla seçilmiş hükümeti devirmek ve anayasal düzeni yıkmak isteyen darbe girişimini yakından takip ettiğini ifade ederek, “İktidarı şiddet kullanarak ele geçirmek isteyen bu tarz eylemleri kınıyorum. Türkiye’deki huzurun hemen geri gelmesini temenni ediyorum.” dedi.
Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin istikrarı bölge istikrarını anahtarıdır. Türkiye’nin seçilmiş hükümeti, hukuku ve düzenini destekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov da ülkesinin Türk hükümetini desteklediğini vurguladığı açıklamasında, “Türkiye, Makedonya’nın önemli bir stratejik ortağıdır. Durumun sakinleşmesinden ötürü mutluluk duyuyorum.” ifadelerine yer verdi.
Kosova Meclis Başkanı Kadri Veseli ise Türkiye’de meydana gelen olayları “büyük bir endişe” içerisinde takip ettiklerini belirterek, “İki ülke arasındaki dostluk ve iş birliği bağları en üst düzeydedir. TBMM, devlet kurumları ve halkın iradesiyle kurulan düzen ve hukukun geri getirilmesinden dolayı mutluyuz.” diye konuştu.
Karadağ İslam Birliği Başkanı Rifat Fejzic, imamlara çağrıda bulunarak, “Bugün öğle namazıyla birlikte Karadağ’daki camilerdeki bütün imamlar şükür duası etmek ve şükür namazı kıldırmak ile yükümlüdür. Türkiye’ye karşı yapılmaya çalışılan darbe girişiminin başarısız olmasından dolayı Allah’a şükrediyorum. Türk devleti ve halkı, Karadağ’ın dualarındadır.” dedi.
Makedonya İslam Birliğinden yapılan yazılı açıklamada ise yasal bir iktidarı şiddet yoluyla indirme girişiminin hem insanlık hem İslam kurallarıyla örtüşmediğine işaret edilerek, “Türkiye’de olanlar terör eylemidir. Makedonya’da yaşayan Müslümanlar, Türkiye hükümetinin yanındadır. Tüm darbeciler devletin kanunlarına göre cezalandırılmalı.” ifadelerine yer verildi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, FETÖ’nün püskürtülen darbe girişimi ile ilgili olarak Türk halkı ve siyasi partilerinin demokrasi ve demokratik yollarla seçilmiş hükümete destek vermesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Stoltenberg, sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Açıklamasında Stoltenberg, “Türk halkı ve siyasi partilerinin demokrasi ve demokratik yollarla seçilmiş hükümete gösterdiği güçlü destekten memnuniyet duyuyorum.” ifadesini kullandı.
İtalya Başbakanı Matteo Renzi, FETÖ’nün darbe girişiminin püskürtülmesiyle Türkiye’de istikrar ve demokratik kurumların üstünlüğünün tesis edilmeye başlandığını belirtti. Renzi, yaptığı açıklamada, Türkiye’de gece boyunca yaşanan gelişmeleri yakından izlediğini, darbe girişiminin bertaraf edilmesinden dolayı rahatladığını belirtti.
Türkiye’nin NATO’daki İtalya’nın partneri olduğuna işaret eden Renzi, “Türkiye’de yaşanan endişelendirici kontrol dışı durum, bugün yerini, istikrarın ve demokratik kurumların üstünlüğüne bırakıyor. Umuyoruz ki Türk halkı ve Türkiye’de bulunan tüm yabancı vatandaşlar için terslikler ve tehlikeler yaşanmaz. Özgürlük ve demokrasi yolu, her zaman izlenmesi ve savunulması gereken ana yoldur.” ifadelerini kullandı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, demokratik yollarla seçilen ülke liderinin başında olduğu Türk halkının tüm zorlukların üstesinden geleceğinden ve demokrasiye sahip çıkarak istikrarlı gelişimini sürdüreceğinden şüphelerinin bulunmadığını bildirdi.
Cumhurbaşkanlığı Basın Bürosundan yapılan açıklamaya göre, Nazarbayev, FETÖ’nün darbe girişimi nedeniyle Erdoğan’a telgraf gönderdi. Nazarbayev, telgrafında, bazı yıkıcı güçlerin iktidara silahlı darbe girişiminde bulunmasını, büyük endişeyle karşıladığını belirtti. Trajik olaylarda hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifalar dilediklerini kaydeden Nazarbayev, “Kardeş Türk halkını birliğe ve mevcut durumda dayanıklılığa çağırıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Ülkedeki durumun hızlı şekilde normale döneceğinden emin olduğunu vurgulayan Nazarbayev, “Demokratik yollarla seçilen ülke liderinin başında olduğu Türk halkının tüm zorlukların üstesinden geleceğinden ve demokrasiye sahip çıkarak istikrarlı gelişimini sürdüreceğinden şüphemiz yoktur.” değerlendirmesinde bulundu. Nazarbayev, dost ülke Türkiye’nin müreffeh geleceğinden emin olduğunu bildirdi.
Romanya Başbakanı Dacian Cioloş, Facebook hesabından yaptığı açıklamada, FETÖ’nün darbe girişimine ilişkin “Türkiye için tek yol anayasal düzen ve hukuk devletine dönüştür” ifadesini kullanarak, Türkiye’nin Romanya ve AB için önemli bir ortak olduğunu kaydetti.
Türk halkı tarafından demokratik şekilde seçilen kurumların ve demokrasiye saygının bölgesel, Avrupa ve uluslararası güvenlik için önemli olduğu vurgulanan açıklamada, Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in, “Türkiye’de kamu düzeninin en kısa sürede tesis edilmesi” temennisi ifade edildi.
Ülkenin eski Başbakanı Victor Ponta da, Facebook hesabından darbe girişimine karşı Türkiye’ye destek mesajı paylaştı. Darbe girimine ilişkin Ponta, “Sokaklara dökülen sıradan insanlar ülkeyi diktatörlükten kurtardı.” ifadesini kullandı. Türkiye ve Türk halkının bu zor zamanları aşması temennisini dile getiren Ponta, bu olayda bir kez daha ulusal onur ve birliğin özgürlükler ve temel haklar için ne denli önemli olduğunun görüldüğünü ifade etti.
Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum, darbe girişimine karşı Türkiye yönetiminin yanında olduklarını belirtti. Masum, yazılı açıklamasında “Irak’ın, komşu ülke Türkiye’nin bu krizi aşması için ümitleri çok yüksektir. Türkiye’nin içerisinde olduğu olağanüstü durumu atlatabileceğine inanıyorum.” ifadelerini kullandı.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Neçirvan Barzani de FETÖ’nün darbe girişiminin başarılı bir şekilde önüne geçilmesinden dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Binalı Yıldırım’ı tebrik etti.
Barzani, Başbakanlık resmi internet sitesinde yayımlanan açıklamasında, “Bir grup askerin halkın iradesine yönelik darbe girişimi karşısında Türkiye halkının bunu engellemeye çalışmak için gösterdiği iradeden memnuniyet duyuyoruz. Bu girişimin başarısızlığa uğramasının halkın ve hükümetin iradesini daha da güçlendireceği kanısındayız. Aynı zamanda Türkiye’deki askeri darbenin önünü de kapatacaktır.” ifadelerini kullandı.
Türkiye’deki darbe girişimine karşı tek ses olunmasının meşru iktidarı, Türkiye’yi ve bölgeyi büyük bir kaostan koruduğunu savunan Barzani “Halk, kanı ve fedakarlığıyla Türkiye’deki meşruiyeti korudu. Bu gelişme, Türk halkının bilinci için yeni ve büyük bir örnektir. Aynı zamanda bu bilinç bölgeyi istikrar ve diyaloğa doğru götürürken, terörizmi ise ayaklar altına alacaktır.” değerlendirmesini yaptı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, FETÖ’nün darbe girişiminin püskürtülmesini memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi. Dışişleri Bakanlığının açıklamasında, Türkiye’nin güvenliği, istikrarı ve halkın refahını hedef alan darbe girişiminin endişeyle takip edildiği belirtildi. Açıklamada, “Suudi Arabistan, kardeş Türkiye’de gerçekleştirilmeye çalışılan darbe girişiminin püskürtülmesinden,Cumhurbaşkanı Erdoğan ve seçilmiş hükümet yönetiminde anayasasal çerçevede işlerin rayına oturmasından memnuniyet duyuyor.” ifadeleri kullanıldı.
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov’un, Türk halkına ve Türkiye’ye desteklerini ifade ettiğini ve ülkede istikrarın tekrar sağlanacağına güveninin tam olduğu bildirildi.
Türkmenistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, darbe girişimiyle ilgili Türkiye Cumhuriyeti’nden gelen haberlerin Türkmenistan’da ciddi endişeyle karşılandığı belirtildi. Berdimuhammedov’un Türk halkı ve devletine desteklerini ifade ettiği ve ülkede istikrarın tekrar sağlanacağına güveninin tam olduğunu kaydedilen açıklamada, Türkmenistan’ın Türkiye’ye tarihi ve kardeşlik bağlarıyla bağlı olduğu ifade edildi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, FETÖ’nün darbe girişimini en sert şekilde kınadı. Merkel, başbakanlıkta yaptığı açıklamada, çok sayıda insanın darbe girişimi sırasında hayatlarını kaybetmesinin trajik bir durum olduğunu belirtti.
Almanya’nın Türkiye’de demokrasi ve hukuk devletinin yanında olduğunu vurgulayan Merkel, kendisini yönetenleri özgür seçimlerle belirleme hakkının halkta olduğuna işaret etti. Merkel, “Tüm Alman hükümeti adına Türk askeri birliklerin, ülkesinin seçilmiş hükümetini ve seçilmiş cumhurbaşkanını zor kullanarak devirme girişimini en sert bir şekilde kınıyorum.” dedi. Siyasi değişimin demokratik kurallarla olabileceğine işaret eden Merkel, “Tankların sokaklarda olması ve kendi halkına hava saldırısında bulunulması hukuk dışıdır.” ifadesini kullandı.
Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Ali Karadaği, FETÖ’nün mensuplarının darbe girişiminin “İslam hukukuna göre büyük günahlardan” olduğunu belirtti. Karadaği, yaptığı yazılı açıklamada, söz konusu girişimin, seçilmiş meşru Türk yönetiminden çıkmak anlamına geldiğine işaret ederek, “Darbe girişimi, İslam hukukuna göre haram ve büyük günahlardan biridir.” ifadesine yer verdi.
Türk halkının darbeye karşı duruşundan övgüyle söz eden Karadaği, “Darbe girişimi, Türk ordusu ile yönelimlerini temsil etmez. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı desteklemek için sokaklara inen halkı takdir ediyoruz. Darbe girişimi tamamen başarısız olana kadar halkın Erdoğan’a desteğini sürdürmesini istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a “meşru başarı, demokratik zafer ve Türk halkının iradesi” dolasıyla tebrik telgrafı gönderdi.
Kuveyt resmi haber ajansı QNA’da yer alan habere göre, Kuveyt Emiri Şeyh Sabah, Erdoğan’a gönderdiği telgrafta, kazanılan “meşru başarı ve demokratik zafer” ile “anayasal kazanımları koruyan Türk halkının iradesi”ni tebrik etti.
Dünyadaki birçok ülkenin meşruiyetin yanında durduğuna ve Türk halkının iradesine saygı duyduğuna işaret eden Şeyh Sabah, darbe girişimi yüzünden hayatını kaybeden vatandaşlara Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifa dileklerinde bulundu.
Fas’ın en büyük İslami grubu Adalet ve İhsan Hareketi, FETÖ’nün darbe girişimini kınadı. Darbe girişimine ilişkin yapılan açıklamada, “Türkiye’de özgür ve seçilmiş iradeye karşı gerçekleştirilen darbe girişimini kınıyoruz. Ayrıca uluslararası kamuoyunu ve Faslı hür güçleri bu darbe girişimini kınamaya davet ediyoruz.” ifadeleri kullanıldı.
Kendi seçimine sahip çıktığı için Türk halkının “kahraman” olarak değerlendirildiği açıklamada, “Türkiye’nin umut veren, darbe karşısındaki tutumu ve başarısı bölge ülkeleri için örnek teşkil ediyor. Bu başarının devamı için Türkiye’deki tarafları tek çatı altında kenetlenmeye davet ediyoruz.“ ifadelerine yer verildi.
Avustralya Başbakanı Malcolm Turnbull, Türkiye’nin seçilmiş hükümetine desteğini iletti. Turnbull, FETÖ’nün darbe girişimi ile ilgili Facebook sayfası üzerinden mesaj yayımladı. Turnbull, “Avustralya, demokratik olarak seçilen sivil Türk hükümetini destekliyor ve herkesi Türkiye’nin demokratik kurumlarına saygı göstermeye davet ediyor.” ifadesini kullandı.
Somali hükümeti, Türk hükümetinin talebi üzerine Fethullah Gülen liderliğindeki paralel yapılanmaya bağlı Nile Academy’nin faaliyetlerini durdurdu. Hükümet tarafından yapılan açıklamada kurumun çalışanlarına ülkeyi terk etmeleri için bir hafta süre tanındığı belirtildi. Açıklamaya göre, söz konusu kurumun hizmetlerinin Türkiye ile dayanışma içerisinde yeni bir yönetim tayin edilerek devam etmesi kararlaştırıldı.
Açıklamada ayrıca Türkiye’yi geriye götürmeye çalışan başarısız darbe girişimi kınanarak, Türk hükümetine ve halkına demokrasi direnişi sırasında hayatını kaybedenler için başsağlığı, yaralananlar için ise acil şifa dilekleri iletildi.
Ürdün hükümeti, darbe girişimine ilişkin açıklamasında Türkiye’nin istikrarının bölge güvenliği açısından önemine işaret etti. Basın İşlerinden Sorumlu Bakan ve Hükümet Sözcüsü Muhammed Hüseyin el Mumeni yaptığı açıklamada yaşananların, Türkiye’nin teröre karşı önemli rolünü etkilememesi temennisinde bulundu. Mumeni, Türkiye’nin bu sıkıntıyı atlatması ve kurumlarının bütünlüğünü korumasını beklediklerini belirtti.
