Günler öncesinden hazırladığım özel eşyalarımın yanı sıra konserve ve hazır çorbadan oluşan yiyeceklerimi valizime yeniden düzenli şekilde yerleştirdim. Bir bilinmeyene doğru yolculuğumuz başlıyordu. Ancak bende en ufak bir heyecan dahi yoktu. 16 Temmuz salı sabahı erkenden kalkıp Saint josse belediyesine değiştirmek için verdiğim uluslararası ehliyetimi almak için evimden ayrıldım, yanıma valizimi de alıp IHH Belçika bürosuna bıraktım. Togo yolculuğumuzdaki yol arkadaşım IHH Belçika başkanı Ali Bey’le yerel saatle 14:00 da Brüksel uluslararası Zaventem havaalanına ulaştık. Burada bagaj ve pasaport kontrolleri sonunda Air Maroc’a ait Boing 747-800 tipi uçakla Kazablanka aktarmalı Lome yolculuğumuz başlamak üzere B 10 numaralı Apron kapısı önünde uçağımızı beklemeye başladık.
Uçağımız 17:40 itibarı ile havalandı. Ali Bey oruçlu olduğu için uçuş görevlileri tarafından ikram edilen yemekleri ve içecekleri geri çevirdi ve derin bir uykuya daldı. Ben ise rahatsızlığımdan dolayı oruç tutmuyordum. Pencere kenarındaki koltukta 3saat 20 dakika süren uçuş süresince 11 bin metre yükseklikten aşağıları seyredip, zaman zaman da yanıma aldığım Romanı okuyarak vaktimi değerlendirdim.
TOGO TARİHÇESİ
Togo toprakları 19. yüzyıla kadar kuvvetli krallıkların bir parçası olarak kaldı. Ülkede sırayla Mossi İmparatorluğu, Ashanti Konfederasyonu ve Dahomey Krallığı hüküm sürdüler. 1884’te bir Alman temsilcisi ve Togo’nun başkanı arasında imzâlanan anlaşma sonucunda, Togo için yeni bir dönem açıldı. Almanya’nın ülke üzerindeki resmen kontrolü, 1884-1885 konferansından sonra başladı. 1897 ve 1899 yıllarında İngiltere, Fransa ve Almanya arasında yapılan anlaşmalarla bugünkü Togo’nun sınırları çizildi. Birinci Dünyâ Harbinin ilk günlerinde, Fransız ve
İngiliz birlikleri başşehir Lomé’yi işgâl ettiler. Togo, 1919’dan îtibâren, ilk önce Milletler Cemiyetinin bir mandası olarak, sonra Birleşmiş Milletler adına Fransa tarafından yönetilen bir ülke hâline geldi. 27 Nisan 1960’ta Togo’da Cumhûriyet îlân edilerek bağımsız bir devlet kuruldu. 1961 seçimlerinden sonra Başkanlık sistemine geçildi ve Olympio ülkenin ilk başkanı seçildi. Olympio’nun 1963’te öldürülmesi üzerine Grunitaky seçimleri kazanarak başkan oldu. Aynı sene yürürlüğe giren anayasayla yeni bir meclis kuruldu. 1967’de Genelkurmay Başkanı Albay Gnassingbe Eyadema yaptığı bir darbeyle yönetimi ele geçirdi. 1979’da düzenlenen yeni anayasa ile ülkede tek partili sisteme geçildi ve darbeden sonra ilk genel seçimler yapıldı. Eyadema 1985’teki seçimleri de kazanarak ikinci defa devlet başkanı oldu. Eyadema’ya karşı bu arada birkaç kez başarısız darbe teşebbüsünde bulunuldu. Eyadema bu görevini hâlen sürdürmektedir (Ocak-1994).
LOME HAVAALANI ve SOKODE YOLCULUĞU
Fas’ın Uluslararası Muhammet 6 Kazablanka havaalanına yerel saatle 19:00 civarında iniş yapıyoruz. Havaalanındaki Lokantada akşam yemeklerimizi yedikten sonra gece 00:05 te Togo’nun başkenti Lome’ye gidecek uçağımızın hareket saatini beklemeye başlıyoruz.
23:35 te pasaport kontreleri sonrasında uçağa alınıyoruz. Uçak hareket etmeden önce görevli hostes özür dileyerek her türlü hastalığa karşı kabini dezenfekte ile ilaçlıyor. 4 saat 20 dakika süren uçuşun ardından yerel saatle 04:30 da Lome Havaalanına iniş yapıyoruz. Üçüncü dünya ülkelerinde uygulanan giriş formunu bizi V.i.P Salonunda misafir eden Dışişleri bakanlığında çalışan Ouro-Tagba Mounassirou dolduruyor. Bagajlarımızı almak için bir kişiyi görevlendiriyor.
Havaalanı çıkışında Ali Bey ile bizi AHI-IHH Belçika’nın Togo daki partner kuruluşu A.İ.O.D (Association Islamique pour l’Orientation et le Developpement)un başkanı Roukegatou Yakubu hanım karşılıyor. Biraz dinlendikten sonra 341 Kilometrelik Sokode yolculuğumuz başladı.
Öğle saatlerinde nüfusunun çoğunluğunu fakir müslümanların oluşturduğu Sokode şehrine varıyoruz. Henüz dinlenmeden doğruca IHH Belçika tarafından yaptırılan Okulu görmeye gidiyoruz. 2 katlı 6 derslikten oluşan ana binanın yanında mutfak, yönetici odası, kütüphane ve bilgisayar odasından oluşan ek binaları ziyaret ediyoruz.
GIDA PAKETLERİNİN HAZIRLANIŞI
18 Temmuz perşembe günü Sokode şehrinde IHH Belçika tarafından yaptırılan Radiatou okulunun hizmet binasında bir grup yerel gönüllü elemanlarca yürütülen gıda paketleri hazırlama çalışmalarını yerinde izledim. Bu çalışmaların aynı gece bitmesi gerekiyordu. Çünkü 19 Temmuz Cuma sabahına planlanmış olan dağıtıma yetiştirilmesi gerekliydi.
Bu çalışmayla ilgili tespitim, hazırlanan gıda torbalarının gayet iyi koordineli, disiplinli ve düzenli yürütüldüğü yönündedir. A.İ.O.D gönüllülerinin gayet samimi, ciddi ve işi sahiplenerek yaptıklarını tespit ettim.
GIDA DAĞITIMI
19 Temmuz Cuma günü sabah saat 07.00 de ilk dağıtımımızı Radiatou okulunun bahçesinde yaptık. Togo daki partner kuruluş A.İ.O.D’nin yetkilisi sayın Roukegatou Yakubu Hanım ve gönüllüler ile tamamına yakınının kadınlardan oluşan 1000 civarında kardeşimizi okulun bahçesinde toplanmış ve sıraya girmiş bekliyor halde bulduk.
Kısa dua sonrasında gıda dağıtımına geçildi. 7 kilo pirinç, 1 paket makarna, 1 paket şekerden oluşan gıda paketi dağıtımı daha önceden dağıtılan numaralı biletler karşılığın da yapıldı. Daha sonra yine 50-60 engelli insana bu ramazan paketleri de bizim gözetimimizde dağıtıldı.
Bunlara ek olarak A.İ.O.D nin yetkilisi sayın Roukegatou Yakubu Hanım’ın evinin önünde büyük kazanlarda pişirilen Pirinç ve Et’ten oluşan gıda yardımları düzenli olarak her gün Sokode şehrindeki yardıma muhtaç 300 insana dağıtımı yapıldı. Yine bölgeye mahsus “çorba” tüm Ramazan boyunca ihtiyaç sahiplerine dağıtıldı.
OKUL AÇILIŞI
20 Temmuz Cumartesi günü yerel saatle 09.00’da inşaatı tamamlanan 2 Katlı 6 derslikten oluşan; bunun yanında mutfak, yönetici odası, kütüphane ve bilgisayar odasından oluşan ek binaların resmi açılışı AHI-IHH Belçika Başkanı Ali Koç, A.İ.O.D Başkanı Roukegatou Yakubu, Vali temsilcisi, Belediye temsilcisi, Bölge müftüsü, İslam Kültür merkezi müdürü, Okul arazisini bağışlayan Mamadou Ghama ve diğer protokol görevlilerinin yanı sıra 1000 kadar yerli halkın katılımıyla gerçekleştirildi.
Protokolda yer alanların yaptıkları konuşmaların ardından okulun açılış kurdelası kesildi ve idari binalar ile sınıflar gezildi.
SU KUYULARI
Bütün Afrika kıtasında bulunan açlık, yoksulluk ve susuzluk problemi bu ülkede de mevcuttur. Ülke yeteri kadar gelişmediği için varolan su kaynaklarını da gerektiği gibi değerlendiremediğinden halkın temiz su ihtiyacı en önemli öncelikler arasındadır. Aslında ülke, yer altı su kaynakları bakımından oldukça zengindir. Yapılan çalışmalarda 20 metrede suya ulaşma imkanı var. Ancak yoksul olan halkın kuyu açtırabilecek maddi gücü olmadığından hijyenik olmayan suları kullanmak zorunda kalmaktadırlar. Bunun sonucu olarak salgın hastalıklar hızla yayılmakta ve insanlar bu hastalıklardan dolayı hayatlarını kaybetmekte.
Bölgede hayırseverler tarafından yaptırılan su kuyuları büyük bir ihtiyacı karşılıyor. Sokode bölgesinde hayırseverler tarafından yaptırılan su kuyularının durumunu IHH Belçika Başkanı Ali Koç ile yerinde denetledik.
Kendileri ile konuştuğumuz TCAMBA bölgesindeki halk “Su kuyuları yapılmadan önce çocuklarımız sıklıkla hastalanıyor, Hastahane için zor şartlarla 60 km mesafedeki Sokode şehrine gidiyorduk. IHH Belçika tarafından yaptırılan su kuyuları sayesinde çocuklarımız artık sağlıklı su içiyorlar ve hastalanmıyorlar. Sizlerden Allah razı olsun” şeklinde bizlere dua ederek duygularını dile getirdiler.
GENEL DEĞERLENDİRME
Elimizdeki resmi rakamlara göre Sokode bölgesinde toplam 1426 kişiye Ramazan paketi dağıtımı yapıldı. Ramazan boyunca her gün yaklaşık 300 kişiye sıcak gıda yardımı dağıtıldı. Yapılan bu yardımların her aşamasında yerel gönüllü elemanların büyük emek ve gayretleri bulunmakta. Okul bahçesindeki dağıtım yerinde dağıtım esnasında aşırı izdihamdan kaynaklanan ufak karmaşalıklar yaşandıysa da genel tablo olumlu ve oradaki gönüllü elemanların bu işe adapte olduklarını ve sahiplendiklerini göstermiş oldular.
TOGOLU MÜSLÜMANLARIN DURUMU
Batı Afrika’nın güneyorta kıyısında yer alan bağımsız bir devlet olan Togo’da halkının % 16’sı şehirlerde, geri kalanı köylerde yaşıyor. Okuma-yazma oranı % 10 civârında olup, nüfûsun ancak % 1’i ikinci derecenin üstünde eğitim görmektedir. Bizim bulunduğumuz SOKODE Şehrinin % 85’ini müslümanlar oluşturmaktadır. Bölgede çok sayıda Camiinin yanı sıra kilise de bulunmaktadır.
Ekonomik durumu iyi olmayan bölgedeki müslümanlar putperestler ve hristiyan misyonerlerin kıskacı altındalar.
Son olarak Togo’daki kardeşlerimizin sizlere hayır dualarını ve selamlarını getirdim. Bizlerden daha çok okul, su kuyusu, cami ve gıda yardımı bekliyorlar.
Şükrü Sağlam
