Günümüzde en çok görünen metabolik hastalıkların başında gelen şeker hastalığı bugün tıb dünyasını hala çok meşgul eden bir hastalıktır. Zira 2011 yılı itibarıyla dünya da 350 milyona yakin kisinin diabet hastasi oldugunu dusunursek ,hastaligin ne kadar önemli olduğunu anlayabiliriz.
Şeker hastalığı tıb dilinde diabet, kanda şeker(glukoz) düzeyinin normalden fazla olması halidir. Bu rakam tıb dünyasında 126mg/dl olarak belirlenmiştir. Şeker hastalığı vücudumuzda bulunan pankreas adlı salgı bezinin yeterince veya hiç insülin salgılayamamasından kaynaklanan bir hastalıktır. Yediğimiz besinlerin özellikle karbonhidrat içeren besinlerin çoğu vücutta enerji için kullanılmak üzere glukoza dönüştürülür. Midenin arka yüzeyinde yerleşik bir organ olan pankreas, kaslarımızın ve diğer dokuların kandan glukozu alıp enerji olarak kullanmalarını sağlayan “insülin” adı verilen bir hormon üretir. Besinlerle kana geçen glukoz, insülin hormonu aracılığı ile hücrelere girer. Hücreler glukozu yakıt olarak kullanır . Eğer glukoz miktarı vücudun yakıt ihtiyacından fazla ise karaciğerde (şeker deposu=glikojen), yağ dokusunda depolanır.
Şeker hastalıgının belirtileri; agız kuruması, çok su içme, çok idrara çıkma, yorgunluk adet bozuklukları, bulanık görme, yaraların geç iyileşmesi, kilo kaybı, vs.. Bu belirtilerden bir veya birkaçı kendinde olan bir kişi mutlaka doktoruna gitmeli ve kan şekerini kontrol ettirmelidir. Diabet tanısı uluslararası sağlık ve diabet kuruluşlarının belirlediği ölçülere göre; kan şekerinin aç karnına 126mg/dl ya da tok karnına 200mg/dl ye eşit veya üzerinde olması halidir.
Şeker hastalığı tedavisi, belirtilerin yok olması için önemli olduğu kadar, asıl diabet komplikasyonlarından korunmak icin önemlidir. Şeker iyi kontrol edilmezse, körlüğe varan göz rahatsızlıkları, dialize varan böbrek yetmezlikleri, beyin damarlarının tıkanması sonucu felc durumları, kalp krizleri, damar tıkanıklığı sonucu ayak ve bacak kesilmeleri (amputasyon) gibi agır komplikasyonlar görülebilir.
Şeker hastalığı tanısı konulduktan sonra, doktorunuzun size vereceği ilaçları düzenli almak ve devamlı almak önemlidir. Zira diabet hayat boyu süren bir hastalıktır. İlaçların sizin için hangisi ve ne kadar olacağını doktorunuz şeker hastalıgınızın durumuna gore belirleyecektir. Bundan dolayı bir başkasının ilacı iyiymiş diyerek siz kullanmayin. BunlarIn yanında rejim ve spor , şeker hastalığında önemli bir yere sahiptir. Diyabet tedavisinde amaç kan şekeri ayarını sağlamak diğer bir ifade ile kan şekeri yükselmelerini ve kan şekeri düşmelerini önlemektir. Bu ayarın sağlanması komplikasyonların gelişimini önlemek veya gelişmiş komplikasyonların seyrini yavaşlatmak için son derece önemlidir. İyi bir diyabet kontrolü, kan şekeri seviyenizi mümkün olduğunca normale en yakın tutmak anlamına gelir. Bu durum, aşağıdakilerin yapılmasıyla sağlanabilir. Sağlıklı Beslenme: Yenilen besinlerin özellikle karbonhidrat içeren besinlerin vücudun ihtiyacından fazla tüketilmesi kan şekeri seviyelerini yükseltir. Kan şekeri kontrolünün sağlanmasında diyabetli bireye özgü beslenme tedavisinin verilmesi önemlidir. Diyabetli kişilerle diğer kişilerin besinlere olan gereksinimi aynıdır. Her insanın enerji, karbonhdirat, protein, yağ, lif, vitamin, mineral gereksinimi vardır. Bir kişide diyabetin olması bu gereksinimlerden birini veya birkaçını azaltması veya arttırması anlamına gelmez.
Egzersiz: Egzersiz, vücudunuzun glikozu etkili bir şekilde kullanmasını ve kan şekeri kontrolünü sağlar. Ayrıca, şişman tip 2 diyabetli kişilerin kilo kaybetmesine yardımcı olur.
Sağlıklı ve huzurlu günler dilerim…
Dr. Abdulkadir Kara
